Aleksander Wolski, właśc. Aleksander Salomon Dyszko, znany jako Czesław Ludwik Kwiatkowski (ur. 7 lutego 1913 w Białymstoku, zm. 30 maja 1998[1] w Warszawie) – architekt, żołnierz, funkcjonariusz organów bezpieczeństwa Polski Ludowej.

Aleksander Wolski
Salomon Dyszko
pułkownik pułkownik
Data i miejsce urodzenia

7 lutego 1913
Białystok

Data i miejsce śmierci

30 maja 1988
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1945–1956

Formacja

Armia Ludowa
Urząd Bezpieczeństwa

Stanowiska

dyrektor Departamentu IV MBP

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Odznaczenia
Order Krzyża Grunwaldu III klasy

Życiorys edytuj

Urodził się w żydowskiej rodzinie Abrahama Dyszki i Baszewy z d. Goldwasser[2] (po wojnie podawał imiona rodziców Adam i Barbara z d. Goldwasser)[3]. W aktach osobowych miał wpis: narodowość: polska, wyznanie ewangelicko-reformowane[2]. W 1936 ukończył studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej[4].

W czasie II wojny światowej porucznik Armii Ludowej. Brał udział w powstaniu warszawskim (Stare Miasto - kanały - Żoliborz). Po powstaniu wyszedł z Warszawy z ludnością cywilną[3].

Po wojnie od 1945 do 1947 sprawował urząd dyrektora Departamentu IV Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego[5].

Należał do Polskiej Partii Robotniczej[potrzebny przypis].

10 października 1945 został odznaczony Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy[6]. W 1967 została mu nadana Złota Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1967)[7].

Od 1953 członek Oddziału Warszawskiego SARP. W 1955 otrzymał zespołową Nagrodę Państwową II stopnia - za odbudowę Starego Miasta w Lublinie[4].

Przypisy edytuj

  1. Piotr Nowak, Przywrócić ulicę Stanisława Tołwińskiego! [online], Dziennik Trybuna [dostęp 2019-12-18] (pol.).
  2. a b Krzysztof Szwagrzyk, OBEP Wrocław, Żydzi w kierownictwie UB. Stereotyp czy rzeczywistość? „Komentarze Historyczne”, s. 41.
  3. a b Powstańcze Biogramy - Aleksander Dyszko-Wolski [online], www.1944.pl [dostęp 2020-01-03] (ang.).
  4. a b In memoriam - Pamięci Architektów Polskich - Aleksander Wolski [online], www.archimemory.pl [dostęp 2023-07-15].
  5. Biuletyn IPN. katalog.bip.ipn.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  6. M.P. z 1945 r. nr 44, poz. 109 „za działalność w konspiracji, udział w walkach partyzanckich i za zasługi w organizowaniu służby Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej”.
  7. Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 13, 15 sierpnia 1967, s. 1-2.