Alma Mater

Alma Mater^[a] (tłumaczenie z łaciny: matka karmicielka, matka karmiąca) – uroczysta nazwa średniowieczna nadawana szkołom wyższym, zwłaszcza uniwersytetom i akademiom.

Terminem tym określano na przykład Uniwersytet Jagielloński (Alma Mater Jagellonica^[3]). Pierwszy raz tej nazwy (Alma Mater Studiorum) użyto podczas otwarcia Uniwersytetu Bolońskiego w 1088 roku. Jest ona używana także współcześnie.

W starożytnym Rzymie terminu alma mater używano w odniesieniu do bogiń, przeważnie do Ceres i Kybele^[4]^[5], a w dawnym chrześcijaństwie była to Maria z Nazaretu^[6].

W krajach anglosaskich określenie to może również oznaczać hymn szkoły^[7].

Uwagi

↑ Zwrot należy pisać od dużych liter. Jest on nieodmienny^[1], jednak bywa odmieniany zgodnie z gramatyką języka łacińskiego, np. w dopełniaczu Almæ Matris^[2].

Przypisy

↑ Mater;4408741 Alma Mater [w:] Wielki słownik ortograficzny [online], PWN [dostęp 2025-07-11].
↑ LidiaL. Wiśniakowska LidiaL., łacińska odmiana w polskim tekście [online], Poradnia językowa PWN [dostęp 2025-07-11] .
↑ Statut Uniwersytetu Jagiellońskiego.
↑ Krótsza wersja Oxford English Dictionary, edycja trzecia.
↑ Alma Mater, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2016-01-16] .
↑ Przykład: Sebastiano Textor: Trias Panegyrico-moralis, das ist: Auserlesene, in 3 Theil verschiedene Lob- und Ehrenpredigen (etc.). Veith & Müller, 1735, s. 228. (niem.).
↑ Hasło alma mater [online], dictionary-reference.com [dostęp 2016-01-13] .

[3] Zwrot należy pisać od dużych liter. Jest on nieodmienny^[1], jednak bywa odmieniany zgodnie z gramatyką języka łacińskiego, np. w dopełniaczu Almæ Matris^[2].

[1] Mater;4408741 Alma Mater [w:] Wielki słownik ortograficzny [online], PWN [dostęp 2025-07-11].

[2] LidiaL. Wiśniakowska LidiaL., łacińska odmiana w polskim tekście [online], Poradnia językowa PWN [dostęp 2025-07-11] .

[amj-4] Statut Uniwersytetu Jagiellońskiego.

[5] Krótsza wersja Oxford English Dictionary, edycja trzecia.

[6] Alma Mater, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2016-01-16] .

[7] Przykład: Sebastiano Textor: Trias Panegyrico-moralis, das ist: Auserlesene, in 3 Theil verschiedene Lob- und Ehrenpredigen (etc.). Veith & Müller, 1735, s. 228. (niem.).

[8] Hasło alma mater [online], dictionary-reference.com [dostęp 2016-01-13] .

[a]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[1]

[2]