Angela Piskernik
Angela Piskernik (ur. 27 sierpnia 1886 w Lobniku, Eisenkappel-Vellach, zm. 23 grudnia 1967 w Lublanie) – austriacko-jugosłowiańska botaniczka i działaczka na rzecz ochrony przyrody.
 Angela Piskernik w 1966 | |
| Data i miejsce urodzenia |
27 sierpnia 1886 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
Życiorys
edytujUrodziła się w Lobniku[1], będącym częścią Eisenkappel-Vellach. W 1914 roku uzyskała doktorat z nauk biologicznych na Uniwersytecie Wiedeńskim, będąc pierwszą Słowenką, która otrzymała ten stopień naukowy[2][3]. Podczas studiów aktywnie uczestniczyła w życiu naukowym i kulturalnym Wiednia, jak również zwracała uwagę na rolę wykształconych kobiet w społeczeństwie. W latach 1916–1926 pracowała w muzeum prowincjonalnym w Lublanie[2]. Od 1919, przed plebiscytem w Karyntii, brała udział w działalności na rzecz korzystnego dla Słoweńców przebiegu granicy austriacko-jugosłowiańskiej, pisząc artykuły, prowadząc publiczne wystąpienia i współtworząc organizacje dla kobiet[1][2]. W kolejnych latach nadal należała do katolickich i narodowych organizacji oraz kierowała stowarzyszeniem zrzeszającym kobiety z akademickim wykształceniem. W swojej działalności naukowej skupiła się na anatomii oraz fizjologii roślin i na początku lat 20. wydała na ten temat pracę naukową, co pozwoliło jej zostać członkiem Niemieckiego Towarzystwa Botanicznego. W 1926 rozpoczęła pracę nauczycielki w szkołach średnich w Lublanie i Novo mesto. Od 1929 prowadziła audycje radiowe o tematyce przyrodniczej oraz językowej. W 1941 wydała podręcznik do oznaczania roślin pt. Ključ za določanje cvetnic in praprotnic, ponownie wydany po wojnie w 1951[2], zawierający opisy 2222 gatunków[4]. W 1943 trafiła do obozu koncentracyjnego w Ravensbrück[1].
Od 1945 do 1953 piastowała stanowisko dyrektora Słoweńskiego Muzeum Historii Naturalnej[2], a ponadto w okresie powojennym aż do 1963 odpowiadała za ochronę przyrody w Słowenii. Kierowane przez Piskernik muzeum uczestniczyło w restauracji Alpejskiego Ogrodu Botanicznego Juliana[5]. Wspierała też utworzenie Parku Narodowego Triglav, ochronę polia Planisko czy doliny Soczy[2], jak również postulowała powołanie jugosłowiańsko-austriackiego obszaru ochrony przyrody[4][6]. Doprowadziła do uchwalenia zakazu eksportu ptaków śpiewających poza terytorium Jugosławii. Była aktywną członkinią Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody[2], a także delegatką Komisji do spraw Ochrony Alp (CIPRA)[7]. U schyłku życia uczestniczyła w tworzeniu nomenklatury botanicznej w języku słoweńskim. W 1967 roku otrzymała nagrodę Fundacji van Tienhovena[2].
W 2019 wizerunek Angeli Piskernik pojawił się na pamiątkowym znaczku pocztowym w Słowenii[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Janez Stergar: Dr. Ángela Piskernik (1886 – 1967), koroška Naravoslovka, naravovarstvenica in narodna Delavka. [dostęp 2020-03-22]. (słoweń.).
- ↑ a b c d e f g h Mateja Tominšek Perovšek: Slovene Women in the Modern Era. 2012, s. 63-64. (słoweń.).
- ↑ Danijel Grafenauer: Carinthian Slovenes´ Clubs and the Contacts between Carinthian Slovenes and Slovene-American Politicians. 2009, s. 85. ISBN 978-88-8492-653-1.
- ↑ a b c Angela Piskernik, Scientist, Honoured with New Stamp. Total Slovenia News, 2019-11-15. [dostęp 2020-03-23]. (ang.).
- ↑ Juliana after 1945. [dostęp 2020-03-23].
- ↑ Varstvo narave, wyd. 4, t. 4.
- ↑ Die "glorreichen" 50er und 60er Jahre. [dostęp 2020-03-23]. (niem.).