Apolonia Machczyńska-Świątek
Apolonia Machczyńska-Świątek (ur. w 1911 w Plebankach, zm. w 1943 tamże) – mieszkanka Kocka uhonorowana tytułem Sprawiedliwej wśród Narodów Świata[1].
Życiorys edytuj
Była córką Henryka Machczyńskiego, właściciela ziemskiego zamieszkałego w Plebankach koło Kocka. W okresie II wojny światowej i okupacji organizowała pomoc Żydom. Wśród uratowanych przez nią osób była Rywka Goldfinger, która przeżyła Zagładę i wyjechała do Izraela. W styczniu 1943 Machczyńska-Świątek pomagała Żydom ukrywającym się w lesie niedaleko jej domu. Na skutek donosu Niemcy odnaleźli kryjówkę, zabili Machczyńską-Świątek i ukrywających się Żydów[2].
Wyróżnienia edytuj
23 września 1997 Instytut Jad Waszem nadał Apolonii Machczyńskiej-Świątek tytuł Sprawiedliwej wśród Narodów Świata[1][5].
11 września 2009 prezydent RP Lech Kaczyński pośmiertnie nadał jej Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski. Odebrała go synowa bohaterki, Anna Świątek[6].
Upamiętnienie edytuj
Jej historia została opisana przez Hannę Krall w reportażu Tam już nie ma żadnej rzeki[7][4] i stała się tematem sztuki teatralnej (A)pollonia wystawionej w Teatrze Nowym w Warszawie[8].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Order dla Apoloni Machczyńskiej-Świątek. 11 września 2009. [dostęp 2024-03-25]. (pol.).
- ↑ Jakub Beczek: Historia pomocy – Machczyńska-Świątek Apolonia. 2016. [dostęp 2024-03-25].
- ↑ Odwagi głos niepojęty [online].
- ↑ a b Grażyna Plebanek, Poznaj Polę [online], www.wysokieobcasy.pl [dostęp 2024-03-28].
- ↑ Izrael Gutman (red.), Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Ratujący życie podczas Holocaustu. Polska, t. 2, Kraków 2009, s. 743.
- ↑ Order dla Apoloni Machczyńskiej-Świątek [online], 2009.
- ↑ Hanna Krall: Fantom bólu. Wydawnictwo Literackie, 2017, s. 654.
- ↑ Waldemar Sulisz: Apollonia jest z Kocka. 19 października 2010. [dostęp 2024-03-25]. (pol.).