Artrokonidium
Artrokonidium, artrospora (łac. arthroconidium, l.mn. arthroconidia) – zarodnik konidialny u grzybów powstający w ten sposób, że w niektórych komórkach strzępek następuje pogrubienie ściany komórkowej, a następnie sąsiednie komórki rozpadają się, pozostawiając artrokonidium. Zazwyczaj artrokonidia powstają naprzemiennie w co drugiej komórce[1]. Mają zwykle kształt prostopadłościanu o zaokrąglonych narożach i na ogół nie są tak trwałe, jak na przykład endospory bakteryjne lub chlamydospory[2].
Artrokonidia tworzą niektóre patogeny wywołujące choroby ludzi, np. Coccidioides immitis i Coccidioides posadasii[2]. Niewielki rozmiar artrokonidiów (średnica od 3 do 5 µm), pozwala im osadzić się w końcowych oskrzelikach płuc. Tam rozwijają się w grubościenną kulkę wypełnioną endosporami, które powodują ropne zapalenie płuc[3]. Artrokonidia tworzy także pasożytniczy Epidermophyton floccosum, powodujący u ludzi grzybicę[4]. Artrospory tworzą czasami także patogeny roślin, np. Monilinia fructicola powodująca brunatną zgniliznę drzew pestkowych[5].
U ludzi i zwierząt artrokonidia są ważnymi propagulami rozprzestrzeniającymi grzybicę i grzybowe choroby dróg oddechowych. Są bardziej zjadliwe niż strzępki i mikrokonidia. Mechanizmy obronne żywicieli, takie jak filtracja dróg oddechowych, transport śluzowo-rzęskowy i hamowanie przez substancje chemiczne zawarte w śluzie nie są w stanie zapobiec infekcji artrokonidiami. W ciągu 2 dni powiększają się one i zaczynają przekształcać się w kulki zwane sferulami. W sferulach powstają endospory, które uwalniają się z nich i infekują sąsiednie komórki[6].
Przypisy
edytuj- ↑ Hypha [online], ScienceDirect [dostęp 2023-10-21] .
- ↑ a b S.H. Sun , S.S. Sekhon , M. Huppert M (1979), Electron microscopic studies of saprobic and parasitic forms of Coccidioides immitis”, „Sabouraudia”, 17 (3), 1979, s. 265–73, DOI: 10.1080/00362177985380391, PMID: 531717 .
- ↑ J.M. Neal , J.P. Rathmell , Complications in Regional Anesthesia and Pain Medicine, Elsevier Health Sciences, 2007, s. 76, ISBN 978-1-4160-2392-0 .
- ↑ John Rippon , John Willard , Medical mycology. The pathogenic fungi and the pathogenic actinomycetes, wyd. 3, Filadelfia: W.B. Saunders Co., 1988, ISBN 978-0721624440, OCLC 16712232 .
- ↑ Diagnostyka. Monilinia fructicola [online], Europejska i Śródziemnomorska Organizacja Ochrony Roślin [dostęp 2023-01-09] (pol.).
- ↑ Artroconidia [online], ScienceDirect [dostęp 2023-10-21] .