Astragalomancja
Astragalomancja, astragyromancja – metoda wróżenia za pomocą kostek, kamyków lub kawałków drewna[1]. Nazwa pochodzi od słowa astragal, oznaczającego kość skokową.
.jpg)
Historycznie, podobnie jak w grach w kości, „kości” zazwyczaj były kośćmi stawowymi lub innymi małymi kośćmi czworonogów. Oznaczone astragale (kości skokowe) owiec i kóz są powszechnie spotykane na stanowiskach archeologicznych w regionie Morza Śródziemnego i Bliskiego Wschodu, szczególnie na miejscach związanych z pochówkami i religią[2]. Na przykład oznaczone astragale znaleziono w pobliżu ołtarza Afrodyty Urania w Atenach, co sugeruje, że astragalomancja była praktykowana w pobliżu ołtarza po około 500 r. p.n.e[3].
Praktyka kontaktowania się z boską prawdą poprzez losowe rzuty kości lub kości zwierząt sięga czasów sprzed powstania pisma. Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku wystawiło kości (hakata) używane przez lud Szona z południowej Afryki[4].
Astragalomancja jest często uważana za gałąź kleromancji[5]. Na kościach wypisane są liczby; liczby te są związane z literami, co ma wpływ na pytania stawiane przez wróżbitę[6]. Wróżbita rzuca kośćmi, co skutkuje losową sekwencją liczb. Wróżbita interpretuje tę sekwencję zgodnie z określonymi zasadami – zazwyczaj związanymi z religią (np. buddyzmem tybetańskim).
Historia
edytuj
Starożytna Grecja
edytujAstragalomancja była praktykowana w starożytnej Grecji poprzez rzucanie Astragaloi i następne sprawdzanie „kości orakularnych”, czyli tablic wyników wróżbiarskich wyrzeźbionych na posągach lub monolitach. Astragaloi to oznaczone i odcięte kości stawowe owiec, lub podobne imitacje w brązie lub drewnie, które służyły jako kości do wróżenia. Miały one cztery strony i były wydłużone, z dwoma zaokrąglonymi stronami, aby nie mogły wylądować na tych krawędziach. Kości miały dwie wąskie i dwie szerokie strony, z jedną z wąskich stron będącą płaską, a drugą wklęsłą, podczas gdy jedna z szerokich stron była wklęsła, a druga wypukła. Strony były oznaczone wartościami 1, 3, 4 i 6, przy czym przeciwstawne strony sumowały się do siedmiu. W odróżnieniu od sześciennych kości, konstrukcja astragaloi oznaczała, że różniły się szanse na wyrzucenie określonej wartości[7].
Wyniki porównywano następnie z tzw. „kośćmi orakularnymi”. Były one rozproszone po całym obszarze Morza Śródziemnego i w niektórych przypadkach, jak te znalezione w Anatolii, miały postać dużych kamienno-drewnianych filarów. Filary te miały wysokość od 1,6 do 1,7 m i szerokość od 50 do 60 cm. Były one rzeźbione w tablice orakularne odpowiadające numerom wyrzuconym na astragaloi. Wyniki te obejmowały zakres od najniższego wyniku pięciu, składającego się z pięciu jedynek, do najwyższego wyniku trzydziestu, składającego się z pięciu szóstek. Każdy wynik był również powiązany z boskością, na przykład rzut pięcioma jedynkami, statystycznie najniższy wynik z powodu konstrukcji kości, był korzystnym rzutem i był powiązany z Zeusem[7].
Przypisy
edytuj- ↑ astragalomancja – Słownik języka polskiego PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2024-07-16] (pol.).
- ↑ Worked Astragali, [w:] David Reece, Kommos: an excavation on the south coast of Crete volume IV: the Greek sanctuary, „Princeton University Press”, Princeton 2000, s. 398–401 (ang.).
- ↑ David S. Reese, Faunal Remains from the Altar of Aphrodite Ourania, Athens, „Hesperia: The Journal of the American School of Classical Studies at Athens”, 58 (1), 1989, s. 63–70, DOI: 10.2307/148320, ISSN 0018-098X, JSTOR: 148320.
- ↑ African art and rituals of divination: 24. Divination Dice (Hakata), [w:] The Metropolitan Museum of Art, Art and oracle, 9 maja 2008 [dostęp 2024-07-16] [zarchiwizowane z adresu].
- ↑ W.H.G. Armytage, The Mantic Mantle, „Apeiron”, 1 (1), 1966, s. 32–38, DOI: 10.1515/APEIRON.1967.1.1.32B, ISSN 2156-7093 [dostęp 2024-07-16].
- ↑ Astragalomancy, [w:] Ed. J. Gordon Melton, Encyclopedia of Occultism and Parapsychology, Detroit: Gale Group, 2001.
- ↑ a b Fritz Graf, Graf Rolling the Dice [online] [dostęp 2024-07-16].