Wikipedia

Azjatycka Dywizja Konna

Azjatycka Dywizja Konna (ros. Азиатская конная дивизия), nazywana też Partyzancką Dywizją Konną lub Konno-Azjatycką Dywizją – jednostka wojskowa kawalerii złożona z białych Rosjan, Kozaków bajkalskich, Buriatów, Baszkirów, Tatarów, Tybetańczyków, Mongołów, Chińczyków i Japończyków działająca na rosyjskim Dalekim Wschodzie i Mongolii w latach 1919-1921.

HistoriaEdytuj

Między lipcem, a wrześniem 1919 roku na rosyjskim Dalekim Wschodzie została sformowana Azjatycka Dywizja Konna. Wchodziła w skład Korpusu Azjatyckiego Armii Dalekowschodniej atamana generał Grigorija Siemionowa. Składała się z trzech brygad: 1 i 2 brygady konnej oraz brygady konno-artyleryjskiej. Na jej czele stanął gen. Roman von Ungern-Sternberg. Na początku listopada 1919 roku dywizja została rozformowana, a na jej bazie utworzone dwie samodzielne brygady konne: azjatycka i mongolsko-buriacka. W tym czasie gen. Ungern opracował plan zajęcia terytorium Mongolii, wyparcia stamtąd sił chińskich i samemu przejęcia władzy. W tym celu zawarł sojusz z przedstawicielami mongolskiej arystokracji. Jesienią 1919 r. jego wojska przekroczyły granicę mongolską. Za ten samowolny czyn zostały one wykluczone ze stanu Armii Dalekowschodniej. Generałowi von Ungern-Sternbergowi podporządkowały się inne rosyjskie i kozackie białe oddziały wojskowe w Mongolii – pułkownika N. N. Kazagrandi, atamana Kozaków jenisejskich I. G. Kazancewa i esauła A. P. Kajgorodowa. Na początku lutego 1920 r. Azjatycka Brygada Konna została przekształcona z powrotem w Azjatycką Dywizję Konną w składzie 1 i 2 brygady konnej. W skład 2 brygady weszła dotychczas samodzielna buriacka brygada konna. Liczebność wahała się w granicach od 3,5 do 7 tysięcy żołnierzy. Większość z nich stanowili Azjaci. Uzbrojenie było bardzo zróżnicowane. W pierwszych dniach lutego 1920 roku dywizja zaatakowała chińskie wojska republikańskie, zajmujące stolicę Mongolii Urgę, zdobywając miasto. Z niewoli chińskiej został oswobodzony świecki i religijny władca Mongolii Bogda Chan. W dowód wdzięczności nadał gen. von Ungern-Sternbergowi tytuł wana i chana oraz uczynił go głównodowodzącym wojskami mongolskimi. Wprawdzie dowódca dywizji pod koniec lutego formalnie przywrócił władzę Bogda Chanowi, lecz faktycznie sam stał się dyktatorem Mongolii, prowadząc z jej terytorium działania wojenne przeciwko Chińczykom i bolszewikom. Z pomocą mongolskich feudałów przeprowadził pobór rekrutów, zbrojenie i szkolenie tworzonej armii. Początkowo wraz z oddziałami mongolskimi odparł atak 10-tysięcznego korpusu chińskiego. Wojska gen. Ungerna dawały się jednak ludności mongolskiej coraz bardziej we znaki z powodu licznych grabieży, zabójstw, gwałtów. Tymczasem przeciwko nim wystąpiły wojska bolszewickie, w liczbie ok. 175 tys. ludzi, wezwane na pomoc przez mongolskich komunistów z Mongolskiej Partii Ludowej. Generał Ungern uprzedził ofensywę, pierwszy atakując zajęte przez bolszewików obszary Przymorza. Główne uderzenie kawalerii pod jego komendą skierowane było na Kiachtę i Troickosawsk. Jednakże po początkowych sukcesach przewaga bolszewików zmusiła siły Ungerna do odwrotu do Mongolii. Pomimo tego nad jeziorem Gęsim zdołały zniszczyć nieprzyjacielski batalion. W wyniku ciężkich walk poniosły jednak duże straty i częściowo zostały rozbite, zaś dowódca odniósł poważną ranę. Pod koniec lipca wojska bolszewickie zdobyły Urgę. Plany gen. Ungerna runęły, gdyż nie poparła go miejscowa ludność, a także nie otrzymał obiecywanej pomocy od Japończyków. W tej sytuacji zamierzał przezimować w zachodniej części Mongolii, a następnie przedostać się na Krym, aby połączyć się z armią gen. Piotra Wrangla. Przeszkodził temu bunt części kadry oficerskiej, która 17 sierpnia zabiła gen. Borisa Riezuchina, zaufanego towarzysza i zastępcę gen. Ungerna, a potem ostrzelała namiot samego dowódcy. Raniony, zdołał dotrzeć do obozu byłego sojusznika księcia Sunduj-Guna, lecz ten kazał go związać i przekazał komunistom. 15 września w Nowonikołajewsku doszło do jego procesu, na którym został skazany na karę śmierci.

Struktura organizacyjnaEdytuj

 
Roman Ungern von Sternberg
  • dowódca – generał lejtnant baron Roman von Ungern-Sternberg
  • szef sztabu – płk Iwanowski
  • 1 brygada kawaleryjska
    • pułk im. atamana Annienkowa
    • daurski pułk konny
    • pułk mongolsko-buriacki – d-ca starszina Tapchajew
  • 2 brygada kawaleryjska – d-ca gen. mjr Boris Riezuchin, od 20 sierpnia 1921 r. płk Kostierin
    • pułk tatarski
    • pułk baszkirski
  • dywizjon mongolski – d-ca książę Sunduj-Gun
  • oddział Chińczyków z Chacharu – d-ca Najden-Gun
  • sotnia tybetańska
  • oddział ochotników chińskich
  • oddział ochotników japońskich
  • samodzielny oddział karabinów maszynowych
  • bateria artylerii (kilka dział)
  • samochodowa kompania transportowa
  • oddział lotniczy (5 samolotów)

BibliografiaEdytuj

  • J. Biełow, Барон Унгерн фон Штернберг: Биография. Идеология. Военные походы. 1920—1921 гг., 2003
  • James Palmer, The Bloody White Baron: The Extraordinary Story of the Russian Nobleman Who Became the Last Khan of Mongolia, 2009

Linki zewnętrzneEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Azjatycka_Dywizja_Konna&oldid=68199974”