Błąd indeksu

Błąd indeksu – błąd wynikający z błędnego położenia miejsca zera na limbusie koła pionowego.

Wszystkie teodolity i tachimetry mogą być obarczone błędem indeksu. Błąd ten jest możliwy do wyeliminowania poprzez pomiar w dwóch położeniach lunety lub – co pozwala zaoszczędzić czas – redukując kierunki o wartość błędu wyznaczonego na podstawie kąta zenitalnego pomierzonego wcześniej w dwóch położeniach lunety.

Wyznaczenie błędu

Jeżeli pomiar nie spełnia równania:

$KL+KP=400^{g},$

to znaczy, że instrument jest obarczony błędem indeksu i, którego wartość można wyznaczyć z wzoru:

$i={\frac {KL+KP-400^{g}}{2}},$

gdzie:

$KL$ – odczyt na kole lewym,

$KP$ – odczyt na kole prawym.

Ustawianie lunety pod zadanym kątem

Aby ustawić lunetę pod zadanym kątem, wolnym od błędu indeksu, należy skorzystać z wzoru:

$z={\frac {KL+(400^{g}-KP)}{2}}.$

Ustawianie lunety w poziomie

Aby ustawić lunetę w poziomie należy znać błąd indeksu i zastosować równanie:

$100^{g}=KL-i.$