Ballada o żołnierzu
Ballada o żołnierzu (ros. Баллада о солдате) – radziecki film wojenny z 1959 w reżyserii Grigorija Czuchraja.
Gatunek | |
---|---|
Data premiery | |
Kraj produkcji | |
Język | |
Czas trwania |
89 min |
Reżyseria | |
Scenariusz |
Walentin Jeżow |
Główne role |
Władimir Iwaszow |
Muzyka | |
Zdjęcia |
Władimir Nikołajew |
Kostiumy |
Ludmiła Riaszencewa |
Montaż |
Maria Timofiejewna |
Produkcja | |
Nagrody | |
MFF w Cannes – nagroda za najlepszy film dla młodzieży (1960) MFF w San Francisco (SFIFF) – nagroda za najlepszy film i dla najlepszego reżysera (1960) BAFTA – nagroda za najlepszy film (1962) Nominacja do Oscara za najlepszy scenariusz oryginalny (1962) Nagroda Leninowska dla Grigorija Czuchraja i Walientina Jeżowa (1961) |
Opis fabuły
edytujRok 1942. Wojska radzieckie cofają się przed siłami hitlerowskimi. Młody żołnierz radziecki Alosza tkwi na swoim wysuniętym posterunku jako obserwator. Wobec ataku niemieckich czołgów, bezbronny i bezradny wycofuje się, co w praktyce oznacza paniczną ucieczkę. Gdy zdaje się, że lada chwila zmiażdży go nacierający niemiecki czołg, ścigany wpada do okopu, gdzie znajduje porzuconą rusznicę p. panc. Zdesperowany, oddaje z niej strzał w kierunku pojazdu i niszczy go, a następnie udaje mu się trafić jeszcze jedną niemiecką maszynę. Jego czyn zostaje uznany przez dowódców za bohaterski, chociaż on sam w swej prostoduszności wyznaje, ze wszystko to uczynił po prostu ze strachu. Na wiadomość o oczekującym go odznaczeniu, prosi generała o inną nagrodę – kilka dni urlopu w celu odwiedzenia matki, z którą na dobrą sprawę nie zdążył się pożegnać i która pisze mu w liście, że nawet przeciekającego dachu nie ma jej kto naprawić. Generał daje mu kilka dni urlopu i młody żołnierz wyrusza na tyły poprzez ogarniętą wojennym zamętem Rosję. Po drodze, choć bardzo się spieszy, nie odmawia pomocy potrzebującym. Wspiera więc inwalidę wojennego w jego trudnym powrocie do domu, odwiedza żonę frontowego kolegi (która w tym czasie znalazła już sobie innego). Wspierając innych, traci drogocenny czas, ujawniając jednak najlepsze cechy młodego, szlachetnego i prostodusznego człowieka. Przede wszystkim jednak pomaga młodej dziewczynie imieniem Szura, pomiędzy parą młodych, podróżujących razem ludzi, w pewnym momencie rodzi się uczucie, przerwane gwałtownym rozstaniem. Alosza w końcu dociera do swojej matki, jednak czas pozwala mu jedynie uścisnąć ją i zamienić kilka słów.
O filmie
edytujFilm wyróżnia się pośród radzieckich filmów wojennych tamtego okresu. Jest jednym z najsławniejszych i spektakularnych dzieł radzieckiego kina wojennego przełomu lat 50. i 60. Jego głównym atutem nie jest akcja obfitująca w heroiczne wyczyny wojenne „bohaterskiego narodu radzieckiego”, ale siła lirycznej fabuły, wolnej od banalnej symboliki. Dominującym wrażeniem obrazu jest prostota – cecha naczelna wielkiej sztuki[1]. Być może, właśnie to zadecydowało o jego dużym sukcesie w ZSRR i za granicą – film otrzymał wiele nagród, a w samym Związku Radzieckim obejrzało go ponad 30 mln widzów[2].
Główne role
edytuj- Władimir Iwaszow – Alosza Skworcow
- Nikołaj Kriuczkow – generał
- Żanna Prochorienko – Szura
- Antonina Maksimowa – matka Aloszy
- Jewgienij Urbanski – inwalida Wasia
- Elza Leżdiej – żona inwalidy
Ciekawostki
edytujAkcja filmu rozgrywa się w 1942 roku, jednak jego bohaterowie noszą na mundurach pagony, które w Armii Radzieckiej zostały wprowadzone dopiero rok później (w 1943). Był to celowy zabieg reżysera, który przewidując projekcje filmu w Europie, nie chciał mącić ugruntowanego wyobrażenia radzieckich żołnierzy-wyzwolicieli w mundurach z pagonami[3].
Przypisy
edytuj- ↑ Grabicz, Klinowski...
- ↑ Bałłada o sołdatie. [w:] Kinopoisk [on-line]. [dostęp 2010-07-22]. (ros.).
- ↑ BIN: Iwaszow Władimir Siergiejewicz. [w:] RUSactors [on-line]. [dostęp 2010-07-21]. (ros.).
Bibliografia
edytuj- Adam Garbicz, Jacek Klinowski: Kino, wehikuł magiczny. Przewodnik osiągnięć filmu fabularnego. Podróż druga. 1950-1959. Wyd. I. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1987, s. 380–381. ISBN 83-08-01377-5. (pol.).
- Rostisław Jurieniew: Historia filmu radzieckiego. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1977, s. 236–237.
- Zbigniew Pitera: Nowy film radziecki. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1967, s. 16–17.
Linki zewnętrzne
edytuj- Plakat do filmu
- Ballada o żołnierzu w bazie IMDb (ang.)
- Ballada o żołnierzu w bazie Filmweb
- Ballada o żołnierzu w bazie iluzjon.fn.org.pl
- Ballada o żołnierzu w portalu „Kinopoisk” (ros.)
- Ballada o żołnierzu w portalu „Kino-Tieatr” (ros.)