Wikipedia

Bandysionki

żeńska grupa śpiewacza

Bandysionki – żeńska grupa śpiewacza ze wsi Bandysie w gminie Czarnia (Puszcza Zielona) wyróżniona m.in. Nagrodą im. Oskara Kolberga[1].

Historia edytuj

Grupa powstała w 1989[2] z połączenia dwóch wcześniej działających w regionie grup śpiewaczych: „Bandysie” (Bronisława Świder, Marianna Bączek i Aleksandra Deptuła, Władysława Dąbrowska) istniejącej od lat osiemdziesiątych XX w. oraz młodszej o niemal 10 lat grupy „Bandysie II” („Bandysie-Korzenie”: Antonina Deptuła, Mariana Kuta, Maria Piórkowska, Franciszka Biedka). Kobiety należały wcześniej do zespołu Carniacy z Czarni[3]. W inscenizacjach przedstawianych przez zespół (głównie elementy wesela kurpiowskiego: „Wyprowadziny” i „Oczepiny”) grały główne role[2]. Było to związane z tym, że kobiety w młodości były druhnami i czepiarkami na weselach, śpiewały na uroczystości parafialnych, wiejskich i rodzinnych. Pieśni weselnych, pogrzebowych, leśnych, polnych, trampanych, zastolnych i nabożnych uczyły się od matek i babek[3][4]. Śpiewały też w chórze parafialnym w Czarni[2].

Gdy w 1991 grupa pierwszy raz publicznie wystąpiła (impreza „Niedzielne Spotkanie z Folklorem” w Czarni)[2], jej skład był następujący: Bronisława Świder, Marianna Bączek i Aleksandra Deptuła. W 1993 do grupy dołączyła Władysława Dąbrowska z Czarni. Dwa lata później zrezygnowała Aleksandra Deptuła. W końcu lat dziewięćdziesiątych XX w. dołączyły: Antonina Deptuła i Marianna Kuta. Okresowo w Bandysionkach występowały Apolonia Koziatek i Zofia Gut. Na początku XXI w. odeszły Marianna Bączek i Władysława Dąbrowska. Dołączyła natomiast Maria Piórkowska, która śpiewała do 2017. Współcześnie Bandysionki to grupa w składzie: Bronisława Świder, Marianna Kuta i Antonina Deptuła[2][3].

Na Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu w 1994 Bandysionki zdobyły I miejsce. W 2007 i 2011 były laureatkami II nagrody. Kilkukrotnie wygrywały „Kurpiowskie Prezentacje Artystyczne" w Ostrołęce i „Jarmark Kurpiowski” w Myszyńcu. Brały udział w Mazowieckim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Mińsku Mazowieckim, „Miodobraniu Kurpiowskim” w Myszyńcu, „Weselu Kurpiowskim” w Kadzidle itp. Niektóre członkinie grupy występowały jako solistki i zdobywały nagrody. W 2003 Marianna Bączek została laureatką II miejsca, a w 2016 Antonina Deptuła I miejsca na Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu[2].

W 1995 Bandysionki wzięły udział w inauguracji działalności Warszawskiego Domu Tańca[5] (w Państwowym Muzeum Etnograficznym), a potem w latach 1997[6] oraz 1998[7] dwukrotnie śpiewały w ramach organizowanego przez to stowarzyszenie cyklu koncertów „Pozwól mi twe męki śpiewać” w kościołach warszawskich, co zostało udokumentowane na płytach „Jest drabina do nieba - pieśni nabożne na wielki post"[8] oraz „Jest drabina do nieba 2 - pieśni żałobne i za dusze zmarłych"[9]. Wraz z Dłudzonkami Bandysionki wystąpiły w Filharmonii Warszawskiej na koncercie zorganizowanym przez Grażynę Dąbrowską (XII część cyklu „Pieśń Ojczystej Ziemi”, 1997)[10].

Występowały również w programach telewizyjnych i radiowych[11][12]. Ich głosy (pieśni i opowieści o tradycjach kurpiowskich) są zarejestrowane na nagraniach przechowywanych w archiwach Polskiego Radia[13] oraz Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk[3][14]. Śpiewały na płytach „Re:akcja mazowiecka” Kapeli ze Wsi Warszawa[15] i „Pieśni z Puszczy” IS PAN[3]. Występowały m.in. na Festiwalu Wszystkie Mazurki Świata[16], Festiwalu Folkowym Polskiego Radia „Nowa Tradycja”[17] i Festiwalu „Skrzyżowanie Kultur”[4].

Pełnią rolę nauczycielek pieśni podczas warsztatów, spotkań i koncertów, m.in. w Ambasadzie Muzyki Tradycyjnej w Warszawie, w czasie corocznego konkursu w Kazimierzu nad Wisłą, podczas taboru we wsi Wolkowe w 2021[11]. W 2018 były mistrzyniami i nauczycielkami w ramach projektu „Kontynuatorki Tradycji – Bandysionki i uczennice – meloterapeutyczne spotkania śpiewacze”[3][18]. Współpracują ze stowarzyszeniami z terenu całej Polski[11]. Uczestniczyły w projekcie Kurpiowskiej Szkoły Tradycji realizowanej przez Stowarzyszenie Trójwiejska z Gdańska i Stowarzyszenie Tratwa z Olsztyna w ramach projektu Akademia Kolberga[19][20].

Nagrody edytuj

W 2000 wraz z Dłudzonkami zostały laureatkami Nagrody im. Oskara Kolberga[1]. W 2019 jako członkinie projektu Kontynuatorki Tradycji zostały laureatkami Nagrody Mazowieckiego Programu Edukacji Kulturalnej za Społeczne Działania Twórcze w subregionie ostrołęckim[21]. W 2021 Bandysionki nagrodzono tytułami Mistrzyń Tradycji oraz nagrodą wójta gminy Czarnia „Bartnik”[11][22].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Zespoły Śpiewacze „Bandysie” i „Dłudzonki” z Kurpiowskiego Zespołu „Czarniacy” z Czarni – laureat Nagrody Kolberga 2000 [online], www.nagrodakolberg.pl [dostęp 2022-03-27].
  2. ↑ a b c d e f Witold Kuczyński, Nasze dziedzictwo, Czarnia 2018.
  3. ↑ a b c d e f Olga Stopińska, Bandysionki [online], muzykatradycyjna.pl [dostęp 2022-03-27].
  4. ↑ a b Grupa śpiewacza "Bandysionki" | Mazowiecki Szlak Tradycji [online], mazowieckiszlaktradycji.com [dostęp 2022-03-27].
  5. ↑ Dom Tanca [online], domtanca.art.pl [dostęp 2022-04-23].
  6. ↑ Dom Tanca [online], domtanca.art.pl [dostęp 2022-04-23].
  7. ↑ Dom Tanca [online], domtanca.art.pl [dostęp 2022-04-23].
  8. ↑ Jest drabina do nieba | Ladder to Heaven - Songs for Lent, by In Crudo [online], In Crudo [dostęp 2022-04-23] (ang.).
  9. ↑ Jest drabina do nieba 2 / Ladder to Heaven - Songs of Mourning and for the Souls of the Dead, by In Crudo [online], In Crudo [dostęp 2022-04-24] (ang.).
  10. ↑ Zespoły Śpiewacze „Bandysie” i „Dłudzonki” z Kurpiowskiego Zespołu „Czarniacy” z Czarni - laureat Nagrody Kolberga 2000 [online], www.nagrodakolberg.pl [dostęp 2022-04-23].
  11. ↑ a b c d Maria Weronika Kmoch, Kurpiowskie mistrzynie śpiewu i tradycji: Bandysionki i Dłudzonki [online] [dostęp 2022-03-27].
  12. ↑ Agonia [online], VOD Tvp.pl [dostęp 2022-05-27] (pol.).
  13. ↑ Maria Baliszewska, Marianna Bączek – laureat Nagrody Kolberga 2019 [online], www.nagrodakolberg.pl [dostęp 2022-03-27].
  14. ↑ Zbiory fonograficzne ISPAN [online], etnofon.ispan.pl [dostęp 2022-03-27].
  15. ↑ Piotr Ossowski, Powiat ostrołęcki. Fryderyk dla Kapeli ze Wsi Warszawa za płytę z udziałem śpiewaków z Kurpi [online], Tygodnik Ostrołęcki, 25 kwietnia 2018 [dostęp 2022-03-27] (pol.).
  16. ↑ Bandysionki [online] [dostęp 2022-03-27].
  17. ↑ Nowa Tradycja 2012 – XV Festiwal Folkowy Polskiego Radia [online], www2.polskieradio.pl [dostęp 2022-03-27].
  18. ↑ Łukasz Gut, „Kontynuatorki Tradycji”. Rozmowa o tym, jak kultura kurpiowska łączy pokolenia, miasto i wieś [online], Kurpie – historia i trwanie, 20 listopada 2019 [dostęp 2022-03-27].
  19. ↑ Kurpiowska Szkoła Tradycji [online], Akademia Kolberga, 10 grudnia 2020 [dostęp 2022-03-27] (pol.).
  20. ↑ Kurpiowska Szkoła Tradycji [online], Akademia Kolberga, 12 listopada 2014 [dostęp 2022-03-27] (pol.).
  21. ↑ Mazowieckie Obserwatorium Kultury – Kontynuatorki Tradycji [online], www.mazowieckieobserwatorium.pl [dostęp 2022-03-27].
  22. ↑ Powiat Ostrołęka: Niedziela na wsi w Czarni [online], Ostrolecki24 [dostęp 2022-03-27] (pol.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bandysionki&oldid=67718985”