Marianna Bączek
Marianna Bączek (ur. 27 stycznia 1931 w Bandysiach) – śpiewaczka z Puszczy Zielonej, członkini zespołów kurpiowskich: Carniacy, Bandysionki i Dłudzonki[1].
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
śpiewaczka |
| Narodowość |
polska |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys edytuj
Przyszła na świat w rodzinie artystów ludowych. Ojciec Władysław był znanym śpiewakiem wiejskim, aktywnym na weselach, pogrzebach i innych uroczystościach rodzinnych, stryj Bolesław Młynarski, skrzypek, był jednym z założycieli oddziału Związku Strzeleckiego w gminie Czarnia, a przed wojną współzakładał zespół Carniacy[1]. Pieśni uczyła się też od babci[2].
Po 1945 Marianna Młynarska zaczęła śpiewać w chórze parafialnym w Czarni i zespole Carniacy. W międzyczasie wyszła za mąż za Bolesława Bączka, z którym ma 5 dzieci. Jest wdową[1].
Z Carniakami występowała do 1974[3]. Śpiewała partie solowe i grała główne role w widowiskach obrzędowych (np. czepiarka w weselu kurpiowskim). Wraz z zespołem występowała m.in. w Filharmonii Narodowej, Teatrze Studio, w Teatrze Montownia w Warszawie. Jako solistka śpiewaczka wygrała kilkadziesiąt konkursów, m.in. „Jarmark Kurpiowski” w Myszyńcu, „Kurpiowskie Prezentacje Artystyczne” w Ostrołęce, „Ogólnopolski Festiwal Zespołów Kurpiowskich” w Nowogrodzie, Ogólnopolski Festiwal Folklorystyczny w Węgrowie i w Sokołowie Podlaskim, Mazowiecki Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych w Mińsku Mazowieckim. Na Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu zdobywała pierwsze miejsca zarówno jako solistka, jak też uczestniczka zmagań w kategorii Mistrz i Uczeń[1]. Była tam pięciokrotnie[3]. W 2010 zdobyła „Złota Basztę”[1]. Występowała na koncertach radiowych, np. w 2012 na koncercie „Muzyka źródeł – Kurpie” inaugurującym XV Festiwal Folkowy Polskiego Radia „Nowa Tradycja”[2].
Należała do grup śpiewaczych Dłudzonki i Bandysionki. W 2000 otrzymała, jako członkini Bandysionek, Nagrodę im. Oskara Kolberga[2]. Na początku XXI w. postawiła na solową karierę[4].
Specjalizuje się w pieśniach leśnych i polnych[5], pogrzebowych i trampanych[2]. Jej repertuar pieśni, jak również opowieści o dawnych obrzędach na Kurpiach, jest zarejestrowany w archiwach Polskiego Radia[2] oraz Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk[6]. Posługuje się gwarą kurpiowską, występuje w stroju kurpiowskim. Jest mistrzynią i nauczycielką zarówno dla osób z Kurpiowszczyzny, jak też z całej Polski, szczególnie podczas międzypokoleniowych spotkań i warsztatów śpiewaczych[1]. Jej głos cenią etnomuzykolodzy oraz rekonstruktorzy i pasjonaci śpiewu tradycyjnego[3][7]. Wraz ze śpiewaczkami z Bandyś uczestniczy w warsztatach i koncertach np. w warszawskim Domu Tańca[3].
W 2011 została laureatką Nagrody Prezesa Związku Kurpiów „Kurpik” w kategorii Muzyka i Taniec[8]. W 2013 została laureatką konkursu Programu II Polskiego Radia „Muzyka Źródeł”[2]. W 2014 została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w tworzeniu i upowszechnianiu polskiego folkloru[9]. W 2017 na sesji Rady Powiatu Ostrołęckiego otrzymała Nagrodę Starosty Powiatu Ostrołęckiego[1]. Poza tym ma na koncie Odznakę „Zasłużony Działacz Kultury” (1992), Medal „Pro Mazovia” (2014)[2], Nagrodę im. Oskara Kolberga (2019)[2] oraz (jako członkini zespołu Bandysionki) nagrodę Wójta Gminy Czarnia „Bartnik 2021”[10][11].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g Witold Kuczyński, Nasze dziedzictwo, Czarnia 2018.
- ↑ a b c d e f g h Maria Baliszewska, Marianna Bączek – laureat Nagrody Kolberga 2019 [online], www.nagrodakolberg.pl [dostęp 2022-03-27].
- ↑ a b c d Nowa Tradycja 2012 – XV Festiwal Folkowy Polskiego Radia [online], www2.polskieradio.pl [dostęp 2022-03-27].
- ↑ Maria Weronika Kmoch, Kurpiowskie mistrzynie śpiewu i tradycji: Bandysionki i Dłudzonki [online] [dostęp 2022-03-27].
- ↑ Marianna Bączek – Trójwiejskie Archiwum [online] [dostęp 2022-03-27] (pol.).
- ↑ Zbiory fonograficzne ISPAN [online], etnofon.ispan.pl [dostęp 2022-03-27].
- ↑ Marianna Bączek wyróżniona [online], archiwum.moja-ostroleka.pl [dostęp 2022-03-27].
- ↑ Dotychczasowi laureaci Kurpików (z lat 2001–2019) [online], www.zwiazekkurpiow.pl [dostęp 2022-03-27].
- ↑ Marianna Bączek odznaczona przez Prezydenta RP [online], www.kolberg2014.org.pl [dostęp 2022-03-27].
- ↑ Powiat Ostrołęka: Niedziela na wsi w Czarni [online], Ostrolecki24 [dostęp 2022-03-27] (pol.).
- ↑ Maria Weronika Kmoch, Czas na podsumowanie sierpnia 2021 r. [online] [dostęp 2022-03-27].