Banista Przełęcz

przełęcz w Tatrach Zachodnich

Banista Przełęcz (słow. Bystré sedlo) – położona na wysokości 1946 m n.p.m. przełęcz w grani głównej Tatr pomiędzy Błyszczem a Liliowymi Turniami w Tatrach Zachodnich[1]. Niektóre źródła określają tę przełęcz nazwą Bystry Karb lub Banista Przełączka[2] i podają inną jej wysokość – 1953 m[3].

Banista Przełęcz
Ilustracja
Banista Przełęcz. W głębi Kamienista
Państwo

 Polska
 Słowacja

Wysokość

1946 m n.p.m.

Pasmo

Karpaty, Tatry

Sąsiednie szczyty

Błyszcz, Liliowe Turnie

Położenie na mapie Tatr
Mapa konturowa Tatr, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Banista Przełęcz”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Banista Przełęcz”
Ziemia49°11′46,90″N 19°50′12,84″E/49,196361 19,836900
Liliowe Turnie ze ścieżką turystyczną, Banista Przełęcz, Błyszcz i Bystra

Przełęcz znajduje się na granicy słowacko-polskiej. Poniżej przełęczy, po południowej, słowackiej stronie znajduje się Dolina Gaborowa, po północnej, polskiej stronie natomiast położona jest Dolina Pyszniańska, będąca górną częścią Doliny Kościeliskiej. Od strony Doliny Gaborowej stoki są łagodne i trawiaste, od polskiej strony są to stromo podcięte skały. Jest to bardzo nieznaczna przełęcz, niewiele niższa od grani Liliowych Turni[1].

Nazwa przełęczy pochodzi od słowa Baniste, jakim określa się stoki Liliowych Turni od strony Doliny Pyszniańskiej, czasami (błędnie) nazwą Baniste określano również same Liliowe Turnie[2]. Prawdopodobnie dawniej prowadzono tutaj prace górnicze (dawniej kopalnie nazywano baniami)[2]. W rejonie przełęczy występuje bardzo rzadka w Polsce roślina – bylica skalna[4].

Szlaki turystyczne

edytuj

Na przełęczy spotykają się dwa szlaki[1]:

  biegnący granią główną Tatr Zachodnich od Liliowego Karbu przez Liliowe Turnie, Banistą Przełęcz i Błyszcz na Pyszniańską Przełęcz.
  • Czas przejścia z Liliowego Karbu na Banistą Przełęcz: 25 min, z powrotem 20 min
  • Czas przejścia z Banistej Przełęczy na Błyszcz: 30 min, ↓ 15 min
  szlak przebiegający południowymi zboczami szczytów w grani głównej i prowadzący od zielonego szlaku (Pod Klinem – Liliowy Karb) w Dolinie Gaborowej na przełęcz, a z niej stokami Błyszcza na szczyt Bystrej. Biegnie on tylko po słowackiej stronie.
  • Czas przejścia od rozdroża ze szlakiem zielonym na przełęcz: 1 h, ↓ 40 min
  • Czas przejścia z przełęczy na Bystrą: 40 min, ↓ 25 min

Oba te szlaki otwarte są dla turystów tylko w okresie od 15 VI do 1 XI.

Przypisy

edytuj
  1. a b c Tatry Polskie. Mapa turystyczna 1:20 000, Piwniczna: Agencja Wydawnictwo „WiT” S.c., 2009, ISBN 83-89580-00-4.
  2. a b c Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
  3. Tatry Zachodnie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1: 25 000, Warszawa: Wydawnictwo Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, październik 2009, ISBN 83-87873-36-5.
  4. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirek, Czerwona księga Karpat Polskich, Warszawa: Instytut Botaniki PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-71-6.