Baszta Lontowa w Kołobrzegu

zabytkowa baszta w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kołobrzeskim

Baszta Lontowa w Kołobrzegu (potocznie Baszta Prochowa) – jedna z dwóch zachowanych baszt średniowiecznych w Kołobrzegu.

Baszta Lontowa
Symbol zabytku nr rej. 97 z 10 sierpnia 1956
Ilustracja
Baszta od strony ul. Dubois
Państwo

 Polska

Miejscowość

Kołobrzeg

Adres

ul. Stanisława Dubois 20

Typ budynku

baszta

Styl architektoniczny

gotyk

Ukończenie budowy

XIV wiek

Położenie na mapie Kołobrzegu
Mapa konturowa Kołobrzegu, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Baszta Lontowa”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Baszta Lontowa”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Baszta Lontowa”
Położenie na mapie powiatu kołobrzeskiego
Mapa konturowa powiatu kołobrzeskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Baszta Lontowa”
Ziemia54°10′39,0″N 15°34′35,5″E/54,177500 15,576528
Tablica upamiętniająca honorowego obywatela Kołobrzegu, pioniera krajoznawstwa Jana Frankowskiego[1]

Baszta Lontowa jest jedynym obiektem średniowiecznego systemu obronnego miasta, który przetrwał do dnia dzisiejszego w całości.

Historia edytuj

Baszta Lontowa została wzniesiona w XIV wieku i pierwotnie wchodziła w skład gotyckich murów miejskich.

Przetrwała rozbudowę bastionowych fortyfikacji Kołobrzegu w XVII i XVIII wieku oraz wyburzanie Twierdzy Kołobrzeg pod koniec XIX wieku. W czasie walk o miasto w 1945 r. nieznacznie uszkodzona. Po II wojnie światowej wskutek niepoprawnego tłumaczenia jej nazwy z języka niemieckiego została nazwana błędnie Basztą Prochową[2] (w rzeczywistości Baszta Prochowa znajdowała się w pobliżu ulic Katedralnej i Rzecznej). Po 1945 roku jej wnętrze było wielokrotnie przebudowywane. Mieściły się w niej dom noclegowy, kawiarnia, punkt informacji turystycznej i siedziba kołobrzeskiego oddziału PTTK. W 2019 roku budynek nabyło miasto.[3]

Architektura edytuj

Baszta została zbudowana na planie prostokąta. Ma 4 kondygnacje i strych. Obiekt jest podpiwniczony. Dach kryty czerwoną dachówką. Elewacja jest zdobiona pięcioma pionowymi lizenami, w których znajdują się nisze okienne. Część parterowa posiada po prawej stronie portal wejściowy, z zamurowaną częścią ostrołukową, a także jest zaopatrzona w neogotyckie okno ze zdeformowanym zakończeniem gotyckim. Murowana część dachu od wschodu i zachodu posiada podobne, rytmiczne zdobienia jak elewacja frontowa, jednak widoczne są pewne zakłócenia, wynikające ze zniszczeń i przebudowy. Baszta graniczyła z fosą i była włączona w mur miejski. Od strony południowej elewacja posiada identyczne lizeny, jednak są one pozbawione okien. Zaopatrzono je jedynie w wąskie otwory strzelnicze.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Jan Frankowski – pionier polskiego muzealnictwa w powojennym Kołobrzegu.
  2. Baszta Prochowa w Kołobrzegu znajdowała się w innej części starego miasta. Uległa zniszczeniu na skutek eksplozji zgromadzonego w niej prochu w 1652 roku. Hieronim Kroczyński. Twierdza Kołobrzeg. Warszawa 1998. s. 5
  3. Baszta Lontowa już w rękach miasta | eKołobrzeg.pl [online], ekolobrzeg.pl [dostęp 2021-09-03] (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Jerzy Patan, Przewodnik po Kołobrzegu i okolicach, Kołobrzeg: Agencja Wydawnicza „Patan-Press”, 1996, ISBN 83-905486-0-9, OCLC 749258558.

Linki zewnętrzne edytuj