Benzenoidy

klasa związków chemicznych

Benzenoidy – rodzaj organicznych związków chemicznych, których cechą jest obecność pierścienia benzenowego[1].

Pierścień benzenu – podstawowy element struktury benzenoidów

Historia

edytuj

Do ok. połowy XIX w. termin „benzoid” był używany jako synonim określenia „związek aromatyczny”. Zmieniło to się, gdy poznano węglowodory aromatyczne, które nie zawierają pierścienia benzenu. Ich przykładem może być azulen, zbudowany z dwóch skumulowanych pierścieni, 5- i 7-członowego, tworzących układ aromatyczny, spełniający regułę Hückla. Związki takie określane są jako niebenzoidowe związki aromatyczne[1].

Biosynteza

edytuj

Substratem do biosyntezy benzenoidów jest fenyloalanina, która w pierwszym etapie procesu jest deaminowana przez amoniako-liazę fenyloalaniny(inne języki) (EC 4.3.1.24[2]) do kwasu trans-cynamonowego[3][2]:

PhCH
2
CH(NH
2
)COOH
PhCH=CHCOOH + NH
3

W kolejnym etapie łańcuch boczny skracany jest o dwa atomy węgla. Reakcja ta przebiegać może różnymi ścieżkami, a produktem może być np. aldehyd benzoesowy, który przekształcany jest w kolejne związki benzenoidowe[3].

Przypisy

edytuj
  1. a b Aromaticity and aromatic character, [w:] Douglas Lloyd, Non-benzenoid conjugated carbocyclic compounds, Amsterdam: Elsevier, 1984, s. 1–18, ISBN 978-0-444-42346-7.
  2. a b Enzyme entry: EC 4.3.1.24, [w:] Enzyme nomenclature database, SIB Swiss Institute of Bioinformatics (ang.).
  3. a b Jing-Pu Tian i inni, Transcriptomic and proteomic approaches to explore the differences in monoterpene and benzenoid biosynthesis between scented and unscented genotypes of wintersweet, „Physiologia Plantarum”, 166 (2), 2019, s. 478–493, DOI10.1111/ppl.12828, PMID30216458 [dostęp 2024-06-21] (ang.).