Bitwa pod Ausculum – starcie zbrojne, które miało miejsce w roku 279 p.n.e. podczas wojny Pyrrusa z Rzymem.

Bitwa pod Ausculum
wojna Rzymu z Tarentem i Pyrrusem 282 p.n.e.-272 p.n.e.
Ilustracja
Kampania Pyrrusa
Czas

279 p.n.e.

Miejsce

Ausculum, dzisiejsze Ascoli Satriano

Terytorium

Apulia

Wynik

zwycięstwo Pyrrusa

Strony konfliktu
Republika rzymska Epir
Wielka Grecja
Dowódcy
Publiusz Decjusz Mus Pyrrus
Siły
40 000 25 000 – 27 000
Straty
6 000 zabitych 3 500 zabitych
Położenie na mapie Apulii
Mapa konturowa Apulii, po lewej znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie Włoch
Mapa konturowa Włoch, po prawej znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
41°12′56,1600″N 15°33′28,0800″E/41,215600 15,557800

Bitwa trwała dwa dni. Pierwszy dzień walk nie przyniósł rozstrzygnięcia. W drugim dniu starcia greckich wojsk króla Epiru z rzymskimi legionami zwycięsko wyszedł Pyrrus. O zwycięstwie króla Epiru miała przesądzić szarża prawie 20 słoni bojowych, które wywołały panikę w rzymskich oddziałach.

Wedle starożytnych historyków Pyrrus miał powiedzieć po bitwie do gratulujących mu wygranej oficerów: "Jeszcze jedno takie zwycięstwo i będę zgubiony". Odnosiło się to do tego, iż zwycięstwo kosztowało Pyrrusa ok. 3–4 tys. zabitych (w tym wielu oficerów) i dużą liczbę rannych (w sumie kilkanaście procent składu osobowego armii), które to straty w warunkach wojny prowadzonej na obcym terytorium były nie do uzupełnienia; natomiast Rzymianie, mimo iż ich straty były większe (ok. 6 tys.), operując na własnej ziemi z łatwością mogli sformować nowe legiony. Z zacytowanych słów Pyrrusa pochodzi (niezbyt ściśle nawiązujący do sytuacji króla Epiru) zwrot "pyrrusowe zwycięstwo", oznaczający sukces odniesiony ogromnym kosztem i w dalszej konsekwencji prowadzący do przegranej.

Według niektórych historyków bitwa ta była nierozstrzygnięta.