Božena Laglerová
Božena Laglerová (ur. 11 grudnia 1886 w Pradze, zm. 8 października 1941 tamże) – pierwsza czeska pilotka.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
11 grudnia 1886 |
|---|---|
| Data śmierci |
8 października 1941 |
| Zawód, zajęcie |
pilot, dziennikarz |
Życiorys edytuj
Córka Vojtěcha i Jozefy Počtovej. Ojciec zmarł, gdy była dzieckiem, a w wychowaniu dzieci pomagał matce brat Filip Počta, który był profesorem geologii i paleontologii. Studiowała śpiew w Konserwatorium Praskim. W latach 1907–1908 występowała jako solistka w Teatrze Vinohrady[1]. W 1909 roku wyjechała na naukę do Paryża, ale z powodu choroby strun głosowych musiała zakończyć karierę śpiewaczki. W 1910 roku zaczęła uczyć się rzeźby w Pradze, ale szwagier Václav Felix, który był wykładowcą Politechniki Czeskiej w Pradze, zainteresował ją lotnictwem[1].
W kwietniu 1911 roku rozpoczęła naukę latania w Bork pod Berlinem, gdzie fabrykę lotniczą zorganizował Hans Grade[2]. 27 września 1911 roku zdała egzamin, a 7 października 1911 roku na zawodach lotniczych w Hanowerze zdobyła pierwsze międzynarodowe trofeum lotnicze w historii czeskiego lotnictwa – Srebrny Puchar. 19 października uzyskała licencję pilota FAI na Niemcy o numerze 125, a 10 października licencję FAI na Austro-Węgry nr 37[1]. Była jedną z pierwszych kobiet na świecie, które uzyskały licencję pilota[3].
W latach 1912–1913 zarabiała na życie, występując w pokazach na Kubie, Dominikanie i w USA. W 1913 roku wróciła do Pragi[4].
W czasie I wojny światowej trzykrotnie próbowała zaciągnąć się do Sił Powietrznych, ale nie przyjęto jej[5]. Po wojnie zrezygnowała z latania. Pisała artykuły do czasopisma „Letec”[6], uczyła śpiewu i promowała lotnictwo. W listopadzie 1925 roku startowała w wyborach parlamentarnych z ramienia założonej w 1925 roku Narodowej Partii Pracy (Národní strana práce)[1].
22 kwietnia 1919 roku wyszła za mąż za instruktora lotnictwa i czeskiego specjalistę od fotogrametrii lotniczej Josefa Peterkę. Zmarła 8 października 1941 roku w Pradze i została pochowana na cmentarzu Bubenečskim[7][8].
Upamiętnienie edytuj
- 2018: W głosowaniu internetowym wybrano ją do 100 spośród zaproponowanych 280 czeskich lotniczych osobowości stulecia. Sylwetki wybranej setki zostały zaprezentowane w Sali Chwały (Síň slávy) Muzeum Lotnictwa w Mladá Boleslav (Letecké muzeum Metoděje Vlacha v Mladé Boleslavi)[9][10].
- 2009: Hanuš Salz La Aviadora – můj sen. Neobyčejný životní příběh první české pilotky[11]
- 2004: imię Boženy Laglerovej nadano jednej z ulic w Pradze w dzielnicy Ruzyně[12]
- 1982–1983: komiks La Aviadora – příběh první české pilotky w czasopiśmie „ABC mladých techniků a přírodovědců”[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e La Aviadora: První česká pilotka, na kterou se téměř zapomnělo [online], zpravy.tiscali.cz [dostęp 2021-04-26] (cz.).
- ↑ Grade: školní letoun první české pilotky, Boženy Láglerové [online] [dostęp 2021-04-26] (cz.).
- ↑ AÉROSTATION, „Le Journal amusant: journal illustré, journal d’images, journal comique, critique, satirique etc.” (707), Gallica, 11 stycznia 1913, s. 14 [dostęp 2021-04-26] (fr.).
- ↑ Česká vzduchoplavkyně, „Minnesotské noviny”, 18 września 1913, s. 6, ISSN 2640-8627 [dostęp 2021-04-26].
- ↑ Významné ženy prvej Československej republiky [online], zena.sme.sk [dostęp 2021-04-26] (słow.).
- ↑ Božena Láglerová – Coopstory – dějiny družstevnictví cz [online], sites.google.com [dostęp 2021-04-26].
- ↑ Šestka – noviny MČ Praha 6 [online], www.sestka.cz [dostęp 2021-04-26].
- ↑ První česká pilotka zemřela, „Vídenské Noviny”, anno.onb.ac.at, 15 października 1941, s. 3 [dostęp 2021-04-26].
- ↑ V Boleslavi bylo vyhlášeno 100 leteckých osobností století, letadlem století je Blaník [online], www.flying-revue.cz, 5 listopada 2018 [dostęp 2021-04-26].
- ↑ 100 čs. leteckých osobností století a čs. letouny století [online], www.flying-revue.cz, 5 listopada 2018 [dostęp 2021-04-26].
- ↑ La Aviadora – můj sen. Neobyčejný životní příběh první české pilotky [online], www.goodreads.com [dostęp 2021-04-26].
- ↑ Kristýna Pellarová, Ženy a jejich odkaz v topografii hlavního města Prahy [online], 2015, s. 74–75 [dostęp 2021-04-26].