Borbuchy
Borbuchy (ukr. Борбухи) – wieś na Ukrainie w rejonie jarmolińskim obwodu chmielnickiego.
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Rejon | |||||
| Populacja (2001) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+380 3853 | ||||
| Kod pocztowy |
32102 | ||||
Położenie na mapie obwodu chmielnickiego  | |||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||
 49°10′11″N 26°59′03″E/49,169722 26,984167
| |||||
Historia edytuj
Wieś niegdyś związana z włościami Szarawka. W XV w. Władysław Jagiełło nadał Burbuczyńce (Borbuchy) Domaratowi de Sladkow lub jego synowi. Na początku XVI w. Borbuchy były w posiadaniu kasztelana kamienieckiego Jana Szarawskiego (Jana Domarathowicza Schliatkowskiego alias Scharawskiego). W 1539 niedługo po cesji Borbuch (Borburczyniec / Barborczyniec) dokonanej przez Jana Szarawskiego na rzecz Macieja Radeckiego wieś wraca do dóbr stołu królewskiego i zostaje wkrótce nadana Bernardowi Pretficzowi w uznaniu jego zasług rycerskich[2].
Pod koniec XVI w. w wyniku małżeństwa Zofii Pretficz z Piotrem Dulskim, starostą augustowskim i rajgrodzkim, a od 1598 trembowelskim, Borbuchy wraz z innymi wsiami przynależącymi do Szarawki przechodzą na kolejne dwa stulecia w ręce rodziny Dulskich. Po Krzysztofie Dulskim, chorążym pancernym, w 1731 Borbuchy dziedziczy jego syn Józef Dulski, miecznik warszawski, a następnie Ignacy Dulski. Syn Ignacego i kasztelanki halickiej Anny z Bielskich – Antoni Dulski (ur. 1780), dziedzic Szarawki i przyległych do niej 12 wsi, obciążył swoje dobra tak wielkimi długami, że po jego śmierci w 1831 zostały one wystawione na publiczną licytację[3].
Kolejnym właścicielem Borbuch zostaje Honorata z Kożuchowskich Romiszewska, żona radcy stanu Feliksa Romiszewskiego, po której majątek objął ich najmłodszy syn Lucjan Romiszewski (brat gen. Władysława Romiszewskiego), ożeniony z Adelą z Leśniewiczów z Wielkiej Mukszy, córką marszałka kamienieckiego Wincentego Leśniewicza[4][5][6].
Za czasów Romiszewskich w Borbuchach stał duży niski dwór o kilku większych i kilkunastu mniejszych pokojach. We dworze znajdował się m.in. bogaty księgozbiór. Na rzece Uszycy założony został młyn, który dostarczał elektryczność. Na początku lat 80. XIX w. Lucjan Romiszewski podjął w Borbuchach eksploatację bogatych pokładów fosforytów, które były następnie eksportowane do Anglii i Niemiec. Kopalnia w należących do Romiszewskich Borbuchach była jedną z największych na Podolu kopalni fosforytów[7][8][9][10][11].
Borbuchy pozostawały w rękach rodziny Romiszewskich herbu Jelita do czasu rewolucji bolszewickiej[8].
Urodzeni edytuj
- Czesław Romiszewski - pułkownik armii rosyjskiej i WP, organizator Straży Celnej II RP
Przypisy edytuj
- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu chmielnickiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 5 grudnia 2001 roku. (ukr.).
- ↑ Kazimierz Pułaski, Szkice i poszukiwania historyczne, Serya trzecia, 1906, s. 8, 12-15, 29- 30
- ↑ Kazimierz Pułaski, Kronika polskich rodów szlacheckich Podola, Wołynia i Ukrainy, t. 1, 1911, s. 60-61, 64
- ↑ Tadeusz Epstein, Wielka własność ziemska w guberni podolskiej w pierwszej połowie XIX w., 2017, s. 152
- ↑ W. K. Guldman, Pomiestnoje ziemlowladienie w podolskoj gubernii, Kamieniec Podolski 1898, s. 41
- ↑ Jerzy Romiszewski, Rodzinne powiązania [w:] Ułan Wołyński, nr 31, 2007, s. 19-23
- ↑ Hanna Różycka, Korzenie i gniazdo rodowe Feliksa Jaworskiego [w:] Ułan Wołyński, nr 31, 2007, s. 2-3
- ↑ a b Jerzy Romiszewski, Rodzinne powiązania [w:] Ułan Wołyński, nr 31, 2007, s. 19-23
- ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, T. VIII, s. 445; T. IX, s. 150
- ↑ Kraj z 17 (29) czerwca 1884, nr 25, s. 11
- ↑ Kłosy z 30 maja (11 czerwca) 1885, nr 1041, s. 383-384
Bibliografia edytuj
- Borbuchy, gm. Szarawka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 308.