Bressay
Bressay (staronord. Breiðey) – zaludniona szkocka wyspa w archipelagu Szetlandy, położona na zachodnim wybrzeżu Wielkiej Brytanii, kilkaset metrów na wschód od Mainland, największej spośród wszystkich wyspy archipelagu. Słynie z dużych kolonii ptaków morskich[1][2].
 Latarnia morska na wyspie Bressay | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Kraj | |
| Akwen | |
| Archipelag | |
| Powierzchnia |
28 km² |
| Najwyższy punkt |
Ward of Bressay 226 m n.p.m. |
Położenie na mapie Szetlandów  | |
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii  | |
Położenie na mapie Szkocji  | |
 60°09′00″N 1°04′48″W/60,150000 -1,080000
| |
Opis edytuj
Jest piątą pod względem wielkości wyspą na Szetlandach. Jej powierzchnia wynosi 28 km²; ma ok. 9 km długości i do 5 km szerokości. Najwyżej położonym punktem jest szczyt wzgórza Ward of Bressay, które wznosi się na 226 m (741 stóp). Wyspa jest oddzielona o kilkaset metrów od wschodniego wybrzeża, głównej wyspy archipelagu, Mainland. Między wyspami regularnie kursuje prom. Podróż zajmuje ok. 10 min[2][3].
Większość osad znajduje się na osłoniętym zachodnim wybrzeżu. Największą jest osada Mail (staronord. Mel), w której znajduje się szkoła, kościół, poczta i sklep[4]. Wioska Glebe składa się z kilku porozrzucanych zagród, wraz z niewielką osłoniętą zabudową socjalną zbudowaną w 1975 r., znaną jako Glebe Park i Upper Glebe[5]. Również na zachodnim wybrzeżu wyspy znajduje się kolejna osada Heogan, gdzie znajduje się zakład przetwórstwa ryb, wytwarzający mączkę rybną[6].
Latarnia morska Bressay, położona jest na Kirkabister Ness na zachodnim wybrzeżu wyspy. Wybudowana została w 1858 r. przez inżynierów Davida (1815–86) i Thomas Stevensonów (1818–87). Budowa trwała 2,5 roku. Została zelektryfikowana w 1967 r. i zautomatyzowana w 1988 r.[7]
Zabytki edytuj
Na wyspie znajduje się Bressay Stone, płyta z IX wieku, będąca dziełem Piktów. Znajduje się na cmentarzu opuszczonego XII-wiecznego kościoła St. Mary’s Church w Cullingsburgh na północno-wschodnim wybrzeżu wyspy Bressay. Kamień został tu znaleziony przez robotnika w 1852 r. Ozdobiony jest ozdobną głową krzyżową, jeźdźcem między dwoma mnichami, różnymi bestiami, wizerunkiem dzika i wieloma ozdobnymi symbolami. Zawiera także napis wykonany pismem ogamicznym, który łączy nordyckie słowa z gaelickimi, co może dowodzić, że nordyckie osadnictwo w Szkocji nie było tak gwałtowne, jak zakładano a przebiegało stopniowo[8][9].
W 1864 r. kamień został przeniesiony do Narodowego Muzeum Starożytności w Edynburgu (obecnie Muzeum Narodowe Szkocji), a replika została wzniesiona na cmentarzu przez Szetlandzką Radę Kościołów w 2000 r.[8]
Populacja edytuj
W 1841 r. na wyspie mieszkało 904 osób, do 1961 r. populacja spadła do 269, a następnie systematycznie wzrastała do 352 w 1991 r. i 384 w 2001 r. W 2011 r. nieznacznie spadała – do 368[3].
Galeria edytuj
- Bressay
-
-
-
-
-
Przypisy edytuj
- ↑ Balta, Shetland. Mapcarta.com. [dostęp 2020-06-11]. (ang.).
- ↑ a b Bressay and Noss. Shetland.org. [dostęp 2023-03-14]. (ang.).
- ↑ a b Bressay. Gazetteer for Scotland. [dostęp 2020-06-12]. (ang.).
- ↑ Mail. Gazetteer for Scotland. [dostęp 2020-06-12]. (ang.).
- ↑ Glebe. Gazetteer for Scotland. [dostęp 2020-06-12]. (ang.).
- ↑ Heogan. Gazetteer for Scotland. [dostęp 2020-06-12]. (ang.).
- ↑ Bressay Lighthouse. Lighthousedigest.com. [dostęp 2020-06-12]. (ang.).
- ↑ a b Bressay Stone. Gazetteer for Scotland. [dostęp 2020-06-12]. (ang.).
- ↑ Bressay, Cullingsburgh. Historic Environment Scotland. [dostęp 2020-06-12]. (ang.).