Centrum Sztuki Galeria EL

Centrum Sztuki Galeria ELinstytucja kultury w Elblągu mieszcząca się w budynku dawnego kościoła pw. Najświętszej Marii Panny będącym pozostałością klasztoru dominikanów[1].

Centrum Sztuki Galeria EL

Galeria EL prezentuje sztukę współczesną, jednocześnie jest miejscem spotkań i działań eksperymentalnych. W zakres jej działalności wchodzą: wystawy indywidualne i zbiorowe artystów polskich i zagranicznych; ekspozycje tematyczne i problemowe; międzynarodowe spotkania i konfrontacje artystyczne; warsztaty, happeningi, imprezy muzyczne[2].

Galeria EL zajmuje się również promocją sztuki, działalnością edukacyjną w zakresie kultury i kształtowaniem postaw aktywnego uczestnictwa w kulturze[3].

W 1961 r. Gerard Kwiatkowski zwrócił się do władz miejskich o przekazanie mu ruin kościoła na pracownię plastyczną. Po uzyskaniu zgody szybko podjął działalność artystyczną. Za datę powstania Galerii EL przyjmuje się 24 lipca 1961 r., kiedy Gerard Kwiatkowski z Januszem Hankowskim zorganizowali wystawę swoich prac[4].

Sukcesem w działalności Galerii okazało się Biennale Form Przestrzennych organizowane w latach 1965–1973 (inicjatywa otrzymała m.in. międzynarodowe wyróżnienia UNESCO oraz The Cultural Resources Comission)[5]. Po międzynarodowym sukcesie I Biennale Wojewódzki Konserwator Zabytków w Gdańsku przyznał środki finansowe na odbudowę kościoła, prace remontowo-konserwatorskie ukończono w 1970 r.[6]

W 1974 r., po wyjeździe Gerarda Kwiatkowskiego do Niemiec, działalność Galerii EL załamała się. Jednak dotychczasowy dorobek i ranga na skalę kraju sprawiła, że władze miejskie nie zlikwidowały Galerii. Stan budynku spowodował, że w latach 1976–1982 działalność placówki została zawieszona na czas remontu[4].

Po ponownym otwarciu komisarzem Galerii został Ryszard Tomczyk. Galeria poza działalnością stricte wystawienniczą specjalizowała się w organizacji widowisk czasoprzestrzennych z elementami happeningowymi (m.in. Interdyscyplinarne Spotkania Twórcze, plener „What Now?”). W 1988 r. jako pierwsza w Polsce galeria zorganizowała spotkanie artystów zajmujących się sztuką komputerową (Międzynarodowe Warsztaty Komputerowe)[7].

W 2010 r. wewnątrz Galerii odbudowano istniejącą przed II wojną światową emporę w nawie bocznej w formie dwukondygnacjowej konstrukcji ze szkła i stali połączonej windą.

Galeria EL zawsze była otwarta na różne formy sztuki, również muzykę. W ruinach kościoła i w Klubie Czerwona Oberża rozpoczął działalność jeden z pierwszych w Polsce „poodwilżowej” klub jazzowy – EL Klub Jazzu Tradycyjnego, skupiający młodą inteligencję techniczną związaną z Zakładami Zamech[4]. Kontynuując tradycje jazzowe w Galerii El organizowany jest cykliczny festiwal jazzowy Jazzbląg[8].

Dyrektorzy Galerii EL

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Wiesława Rynkiewicz-Domino, Elbląg, Kaliningrad – ponad granicami, Elbląg [u.a] [2013], ISBN 83-919291-3-2, OCLC 935909331.
  2. Centrum Sztuki Galeria EL w Elblągu – Leksykon Kultury Warmii I Mazur [online], leksykonkultury.ceik.eu [dostęp 2017-11-30] (pol.).
  3. [http://edzienniki.olsztyn.uw.gov.pl/WDU_N/2014/1902/akt.pdf þÿ�U�c�h�w�a�B�a� �N�r� �X�X�I�X�/�8�2�8�/�2�0�1�4� �z� �d�n�i�a� �2�4� �k�w�i�e�t�n�i�a� �2�0�1�4� �r�] [online], olsztyn.uw.gov.pl [dostęp 2024-04-27].
  4. a b c d Historia Galerii EL – Galeria Sztuki – Galeria EL [online], www.galeria-el.pl [dostęp 2017-11-30] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01] (pol.).
  5. Mapa Kultury – Formy przestrzenne w Elblągu [online], www.mapakultury.pl [dostęp 2017-12-01].
  6. Galeria Sztuki w dawnym kościele Dominikanów, [w:] J. Denisiuk, P. Samól, Renowacje i Zabytki, 2014, ISSN 1643-2029.
  7. 50. urodziny Galerii EL, [w:] J. Denisiuk, Elbląski Informator Kulturalny, 2012.
  8. Jazzbląg 2017 [online], jazzblag.galeria-el.pl [dostęp 2017-11-30] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-27].
  9. Jest nowy dyrektor Galerii El. Zdradziła nam, jakie ma plany [online], dziennikelblaski.pl [dostęp 2018-10-26] (pol.).
  10. Emilia Orzechowska dyrektorką galerii EL [online], SZUM, 25 października 2021 [dostęp 2022-11-21] (pol.).
  11. SOFTEL, Emilia Orzechowska: [online], portelpl [dostęp 2022-11-21] (pol.).
  12. SOFTEL, W Galerii EL bez zmian kierowniczych [online], portelpl [dostęp 2022-11-21] (pol.).