Ceratoryt
Ceratoryt — technika graficzna druku wklęsłego polegająca na stosowaniu ceraty do wykonania formy drukowej wycinając w niej żądany wzór.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Jablczynski-feliks-1865-1928-u-ratusz-w-poznaniu.jpg/240px-Jablczynski-feliks-1865-1928-u-ratusz-w-poznaniu.jpg)
Chcąc wydobyć cienkie kreski rysunku nacina się lekko powłokę ceraty. Grube kreski uzyskuje się zdrapując igłą warstwę gumową ceraty aż do samej tkaniny, albo wypalając gumę rozgrzaną igłą[1]. Odbitkę uzyskuje się po nałożeniu farby[1]. Do drukowania używa się rozrzedzonej farby olejnej, która zbiera się w wyciętych zagłębieniach lub też wsiąka w odsłoniętą tkaninę, stanowiącą spód ceraty[2]. Elastyczność ceraty ułatwia drukowanie, dając przy tym charakterystyczne efekty światłocieniowe. Odbitkę wykonaną tą techniką cechuje nierówność poszarpanej kreski[3].
Technikę ceratorytu wynalazł Feliks Jabłczyński na początku XX wieku[1]. Zainteresowany tworzeniem akwafort, starał się ominąć przepisy w zaborze rosyjskim zakazujące posiadania prasy akwafortowej dla prywatnego użytku. Rycina wykonana w ten sposób przypomina akwafortę lub suchoryt[3].
Wycinanie w miękkich matrycach umożliwiało wykonywanie druków przy pomocy wyżymaczki, którą stosował Jabłczyński[4]. Odbitkę można uzyskać także w prasie miedziorytniczej[1].
Ceratorytem nazywana jest także odbitka wykonana tą techniką[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Sztuka świata. T. 17. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013, ISBN 978-83-213-4726-4.
- ↑ Nowa encyklopedia PWN. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, ISBN 83-01-11096-1.
- ↑ a b c Krystyna Zwolińska, Zasław Malicki: Mały słownik terminów plastycznych. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1974, s.66.
- ↑ Irena Jakimowicz: Pięć wieków grafiki polskiej. Warszawa: Muzeum Narodowe w Warszawie, 1997.
Bibliografia
edytuj- Hieronim Wilder: Grafika. Drzeworyt, miedzioryt, litografia.. Lwów: Księgarnia Wydawnicza H. Altenberga, 1922.
- Krystyna Czarnocka: Półtora wieku grafiki polskiej. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1962.