Cerkiew Zaśnięcia Matki Bożej w Zalău
Cerkiew Zaśnięcia Matki Bożej (rum. Biserica Adormirea Maicii Domnului) – dawna cerkiew greckokatolicka, obecnie prawosławna, znajdująca się w rumuńskim mieście Zalău.
 Widok z zachodu | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||
| Adres |
Strada Crinului 12, Zalău 450041 | ||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie okręgu Sălaj  | |||||||||||||
Położenie na mapie Rumunii  | |||||||||||||
 47°10′54″N 23°03′05″E/47,181667 23,051389
| |||||||||||||
Historia edytuj
29 września 1912 Kościół Rumuński Zjednoczony z Rzymem podjął decyzję o budowie w Zalău własnej świątyni, wówczas miasto należało do parafii w Ortelcu. George Pop de Basesti, właściciel banku Silvania, zakupił stojący tu dom mieszkalny z ogrodem i przekazał go wspólnocie. Do budynku dobudowano wieżyczkę, na której zawieszono dwa dzwony podarowane przez rodzinę de Basestiego. W 1914 erygowano parafię, a podczas I wojny światowej zakupiono okoliczne grunty i powiększono działkę. Po ustanowieniu Zalău siedzibą powiatu do miasta sprowadzono wielu urzędników, co skutkowało wzrostem liczby wiernych do ponad dwóch tysięcy. W 1922 parafię ustanowiono siedzibą protopopa, rozpoczęto również zbiórkę na budowę większej świątyni. W 1927 protopop Traian Trufasiu, wybrany w tamtym roku senatorem okręgu Sălaj, uzyskał dofinansowanie od Ministerstwa Kultu Religijnego. Do roku 1930 udało się zgromadzić fundusze w wysokości 3,5 miliona lei. Projekt świątyni sporządził eparchialny architekt Antoniu Salerbeck. Kamień węgielny wmurowano 13 lipca 1930, koszty budowy szacowano na około 10 milionów lei. 28 sierpnia 1930 parafię wyłączono z eparchii Gherli i włączono do eparchii Oradei. Z powodu kryzysu gospodarczego po ukończeniu fundamentów budowę wstrzymano, kontynuowano ją po zaciągnięciu kredytu w wysokości 2 mln lei. 9 września 1934 ukończoną cerkiew konsekrował bp Valeriu Traian Frențiu[1].
W 1948 roku władze rumuńskie zdelegalizowały działalność Kościoła Rumuńskiego Zjednoczonego z Rzymem[2], w następnych tutejsi kapłani potajemnie prowadzili życie wspólnoty[3]. Budynek cerkwi przekazano Rumuńskiemu Kościowi Prawosławnemu[4]. Po roku 1989 grekokatolicy podejmowali bezskuteczne próby odzyskania świątyni, ostatecznie w 1994 unici wznieśli własną cerkiew pw. św. Rodziny[2]. 5 września 2010 cerkiew Zaśnięcia Matki Bożej została konsekrowana po remoncie przez bpa Petroniusza[5], a 13 lutego 2022 tenże hierarcha poświęcił dom parafialny[6].
Przypisy edytuj
- ↑ Istoricul constructiei Bisericii Adormirea Maicii Domnului din Zalau [online], web.archive.org, 25 kwietnia 2012 [dostęp 2024-04-15] [zarchiwizowane z adresu 2012-04-25].
- ↑ a b Despre și Istoric – "Sf.Familie" Zalău [online] [dostęp 2024-04-15] (ang.).
- ↑ Biroul, ISTORIA BISERICII GRECO-CATOLICE DIN ZALĂU, în Caiete Silvane (Rezumat) [online], Episcopia Greco Catolica - Oradea, 11 marca 2024 [dostęp 2024-04-15] (rum.).
- ↑ In biserica exista loc si pentru unii si pentru altii [online], Magazin Sălăjean, 4 lipca 2008 [dostęp 2024-04-15] (rum.).
- ↑ Liturghie arhierească în Parohia „Adormirea Maicii Domnului” din Zalău [online], ziarullumina.ro [dostęp 2024-04-15].
- ↑ Eparhială Cancelaria, Binecuvântarea casei parohiale a Parohiei „Adormirea Maicii Domnului” din Zalău [online], Episcopia Sălajului, 13 lutego 2022 [dostęp 2024-04-15] (rum.).