Cewka brzuszna (łac. tubus ventralis[1][2], ang. collophore[3]) – narząd zlokalizowany na środku brzusznej strony pierwszego segmentu odwłoku skoczogonków[4][1][2].

Orchesella cincta z widoczną cewką brzuszną

Cewka ta ma postać rurkowatego wyrostka. Pod wpływem ciśnienia hemolimfy z narządu wynicowują się dwa pęcherzyki, a u Sminthurus dwie stosunkowo długie, gładkie bądź pokryte brodawkami rurki[2]. Narząd ten bierze udział w osmoregulacji. Za jego pomocą skoczogonek wydala lub resorbuje wodę[4]. Dawniej uważano ten wyrostek za przylgę lub narząd związany z oddychaniem[1].

Przypisy edytuj

  1. a b c Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000, s. 21–22.
  2. a b c Jan Stach: Klucze do oznaczania owadów Polski, cz. II: Skoczogonki - Collembola. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1955, s. 15–16.
  3. G. Eisenbeis. Physiological absorption of liquid water by Collembola: absorption by the ventral tube at different salinities. „Journal of Insect Physiology”. 28, s. 11–20, 1982. 
  4. a b Czesław Jura: Bezkręgowce. Podstawy morfologii funkcjonalne, systematyki i filogenezy. Wyd. 3. Warszawa: PWN, 2005, s. 560.