Cmentarz żydowski w Wiznie

Cmentarz żydowski w Wizniekirkut społeczności żydowskiej niegdyś zamieszkującej Wiznę.

Cmentarz żydowski w Wiźnie
Państwo

 Polska

Miejscowość

Wizna

Typ cmentarza

wyznaniowy

Wyznanie

judaizm

Stan cmentarza

nieczynny

Powierzchnia cmentarza

0,9 ha

Położenie na mapie gminy Wizna
Mapa konturowa gminy Wizna, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Cmentarz żydowski w Wiźnie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Cmentarz żydowski w Wiźnie”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Cmentarz żydowski w Wiźnie”
Położenie na mapie powiatu łomżyńskiego
Mapa konturowa powiatu łomżyńskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Cmentarz żydowski w Wiźnie”
Ziemia53°12′10,3″N 22°24′23,6″E/53,202861 22,406556

Cmentarz został założony prawdopodobnie w drugiej połowie XVIII w. Jego istnienie wzmiankowano w protokole wizytacyjnym parafii rzymskokatolickiej z 1781 r.: „Żydzi w tym mieście mieszkający nie mają synagogi, tylko w swoich domach odprawują nabożeństwo. Mogiłki czyli kierchów dla małych dzieci i ubogich mają w lesie za miastem z dawnych czasów wyznaczone".

Kirkut jest położony jest we wsi Ruś, po zachodniej stronie drogi biegnącej równolegle do Narwi, przy posesji numer 4. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej, na cmentarzu pochowano ofiary mordów dokonanych w Wiźnie przez oddział SS[1][2].

Cmentarz był niszczony zarówno podczas okupacji niemieckiej jak również po wyzwoleniu. Niektórzy mieszkańcy okolicznych wsi wykorzystywali nagrobki jako podmurówki czy tarcze szlifierskie. Na terenie nekropolii wzniesiono budynki gospodarcze, a inna część była traktowana jako wysypisko śmieci. Działka obecnie jest własnością prywatną. Latem 2014 teren cmentarza został wyrównany, wykarczowany i praktycznie zupełnie zdewastowany. „W efekcie prac doszło do naruszenia grobów, a na powierzchni ziemi pojawiły się kości. Wymieszany z kośćmi piach z wykopu wywieziono poza posesję”[3].

W 2014 udało się odnaleźć tylko 5 nagrobków wykonanych z polnych kamieni granitowych[4].

Przypisy

edytuj
  1. Podlaskie: badania terenowe w sąsiedztwie miejsca mordu Żydów w Wiźnie [online], dzieje.pl [dostęp 2020-04-17] (pol.).
  2. ŚLADY NIEMIECKIEJ ZBRODNI W WIŹNIE [online], www.wizna1939.eu [dostęp 2020-04-17].
  3. Cmentarz żydowski w Wiźnie Jewish cemetery in Wizna [online], cmentarze-zydowskie.pl [dostęp 2020-04-17].
  4. Wizna Cemetery [online], gutstein.net [dostęp 2020-04-17].

Linki zewnętrzne

edytuj