Cmentarz Bohaterów w Kiszyniowie

Cmentarz Bohaterów (rum. Cimitirul Eroilor), także Cmentarz Honorowy (Cimitirul de Onoare) – cmentarz wojskowy w Kiszyniowie, wytyczony w 1918 i zniszczony w 1959. Odbywały się na nim pochówki żołnierzy z różnych armii i państw walczących w I wojnie światowej, zarówno poległych, jak i zmarłych w niewoli, a także weteranów wojny.

Cmentarz Bohaterów

Brama prowadząca na teren cmentarza, stan na luty 2013
Państwo	Mołdawia
Miejscowość	Kiszyniów
Adres	Bulevardul Decebal 17
Typ cmentarza	wojskowy
Stan cmentarza	zniszczony
Data otwarcia	1918
Data ostatniego pochówku	po 1944
Data likwidacji	1959
Położenie na mapie Kiszyniowa Cmentarz Bohaterów
Położenie na mapie Mołdawii Cmentarz Bohaterów
47°00′50,49″N 28°51′41,70″E

Teren dawnej nekropolii znajduje się w rejonie Botanica, przy bulwarze Decebala 17. Obejmuje powierzchnię 2,4 ha.

Historia

Cmentarz został wytyczony po I wojnie światowej, w 1918. Pochowano na nim walczących w niej żołnierzy różnych narodowości, walczących w szeregach różnych armii:

• 431 Rumunów,
• 234 Rosjan,
• 39 Czechów,
• 35 Francuzów,
• 29 Austriaków,
• 6 Polaków
• a także żołnierze greccy i węgierscy.

W latach 1927-1938 cmentarz został uporządkowany i odnowiony przez Narodową Fundację Królowej Marii zajmującą się upamiętnianiem poległych żołnierzy rumuńskich. Również w latach 30. XX wieku na jego terenie zbudowano pomnik Legionu Czechosłowackiego. Na teren nekropolii prowadziła brama z dwoma pylonami ze zbrojonego betonu, o wysokości 10 m każdy. Każdy z pylonów wieńczyła postać orła. Brama dominowała nad półokrągłym placykiem i prowadziła na schody o wysokości 50 metrów i szerokości 6 metrów. W centralnej części cmentarza znajdowała się neobizantyjska kaplica, w której podziemiach pochowano część żołnierzy. Pozostałe nagrobki znajdowały się w sześciu kwaterach, w których rozmieszczono zarówno groby indywidualne, jak i mogiły zbiorowe. Nie wszyscy żołnierze zostali zidentyfikowani.

W 1941 na nekropolii pochowano 96 poległych w trwającej II wojnie światowej żołnierzy rumuńskich. W 1942 ukończono na niej kolejne prace porządkowe. Według niektórych świadectw na cmentarzu już po II wojnie światowej chowano także niemieckich i węgierskich jeńców wojennych, którzy pod nadzorem NKWD pracowali przy odbudowie Kiszyniowa ze zniszczeń.

Cmentarz w 1942

W 1944 kaplica cmentarna została zniszczona, kwatery zrównane z ziemią, miejsca pochówku zniszczone. Przetrwało jedynie 89 nagrobków żołnierzy rumuńskich, nagrobek zmarłego w 1941 Włocha Alciro Devianiego, 36 nagrobków żołnierzy radzieckich zmarłych w szpitalu w Kiszyniowie, dwóch rosyjskich sióstr miłosierdzia, pięć nagrobków żołnierzy czechosłowackich i 30 nagrobków oficerów francuskich z okresu II wojny światowej. W 1961 na miejscu pierwotnie zajmowanym przez nekropolię wzniesiono klinikę pulmonologiczną. Zachowano jedynie bramę cmentarną. Budynek kliniki rozebrano w 2007. Również w obrębie dawnego cmentarza znajdują się cerkiew Wszystkich Świętych, zbudowana dla upamiętnienia ofiar powojennych deportacji z Mołdawii oraz centrum handlowe Jumbo. Na miejscu, gdzie znajdowała się kaplica, w latach 90. XX wieku z inicjatywy mołdawskiego działacza narodowego Gheorghe Ghimpu, który bez powodzenia zabiegał o restaurację całego cmentarza, ustawiono drewniany krzyż pamiątkowy z napisem "Chwała bohaterom Armii Rumuńskiej" (Glorie eroilor Armatei Române), odrestaurowano także fundament budynku. Pozostały obszar nekropolii pozostaje niezagospodarowany, zdewastowany i zaśmiecony. Teren cmentarza został w XXI w. sprzedany prywatnej firmie Buiucani Real Estate Holding.

Działa komitet na rzecz ratowania cmentarza.