Cmentarz wojenny nr 124 – Mszanka

Cmentarz wojenny nr 124 – Mszanka – żołnierskie miejsce pochówku z czasów I wojny światowej zlokalizowane w Moszczenicy w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Moszczenica. Jeden z ponad 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. W IV okręgu Łużna cmentarzy tych jest 27[3].

Cmentarz wojenny nr 124 – Mszanka[1]
Zabytek: nr rej. A-585 z 12.12.1988[2]
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Miejscowość

Moszczenica

Typ cmentarza

wojenny

Stan cmentarza

nieczynny

Liczba pochówków

661

Liczba grobów

99

Data ostatniego pochówku

1915

Architekt

Hans Mayr

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 124 – Mszanka”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 124 – Mszanka”
Położenie na mapie powiatu gorlickiego
Mapa konturowa powiatu gorlickiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 124 – Mszanka”
Położenie na mapie gminy Moszczenica
Mapa konturowa gminy Moszczenica, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 124 – Mszanka”
Ziemia49°42′04,83″N 21°06′05,26″E/49,701342 21,101461

Cmentarz znajduje się na skraju lasu przy drodze wojewódzkiej nr 997 w południowej części miejscowości Moszczenica w powiecie gorlickim województwa małopolskiego[4].

W niektórych opracowaniach błędnie podaje się, że znajduje on się w miejscowości Mszanka (granica pomiędzy Moszczenicą a Mszanką przebiega nieopodal cmentarza)[4]. Taka informacja jest w rejestrze zabytków WUOZ w Krakowie. Pomyłki wynikają z faktu, że w ewidencji cesarskiej i królewskiej Armii figuruje jako 124 Mszanka.

Opis cmentarza

edytuj

Cmentarz na planie prostokąta zaprojektował Hans Mayr. Ogrodzony jest kamiennymi słupkami połączonymi drewnianym płotem (boki i tył) lub trzema żelaznymi rurami (od strony wejścia). U wejścia znajduje się kamienna brama z drewnianymi wrotami. Nad cmentarzem góruje wysoki drewniany krzyż, ustawiony na kamiennym cokole, znajdujący się pośrodku założenia. Groby rozlokowane są rzędowo. Mają one formę małych steli, na których umieszczone są żeliwne tablice inskrypcyjne. Pola grobowe zatarte. Współczesny wygląd cmentarza odbiega od pierwotnego[5].

Cmentarz po remoncie, w dobrym stanie.

Pochowani

edytuj

W 55 grobach zbiorowych i 44 pojedynczych pochowano 167 żołnierzy z armii niemieckiej i 494 z armii rosyjskiej. Polegli oni głównie w 1915 w czasie bitwy pod Gorlicami[6].

Przypisy

edytuj
  1. Groby wojenne na terenie Małopolski
  2. Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy. Stan na luty 2022 r. [online], Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Krakowie [dostęp 2023-01-24] [zarchiwizowane z adresu 2022-04-08].
  3. Roman Frodyma: Galicyjskie cmentarze wojenne, tom I. Beskid Niski i Pogórze. Warszawa: Rewasz, 1995, s. 72. ISBN 83-85557-20-2.
  4. a b Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna. [dostęp 2017-05-25].
  5. Cmentarze I wojny. [dostęp 2017-05-25].
  6. Oktawian Duda Cmentarze I Wojny Światowej w Galicji Zachodniej 1914–1918, Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, Warszawa 1995, ISBN 83-85548-33-5