Codex Parisino-petropolitanus
Codex Parisino-petropolitanus – jeden z najstarszych znanych manuskryptów Koranu, datowany na koniec VII w. lub początek VIII w. (1. wiek po Hidżrze). Zachowana część manuskryptu zawiera około 45% Koranu – jest to 98 folio z całości, która mogła liczyć 210–220 folio. Fragmenty manuskryptu są obecnie przechowywane w czterech różnych kolekcjach, we Francji, Rosji, Wielkiej Brytanii i Watykanie.
Manuskrypt edytuj
Miejsce przechowywania edytuj
Fragmenty Codex Parisino-petropolitanus są przechowywane w czterech miejscach:
- Biblioteka Narodowa Francji w Paryżu: Arabe 328(a) – 56 folio – oraz Arabe 328(b) – 14 folio
- Rosyjska Biblioteka Narodowa w Sankt Petersburgu: Marcel 18 – 26 folio
- The Khalili Collections w Londynie: KFQ60 – 1 folio
- Biblioteka Watykańska w Watykanie: Vat. Ar 1605/1 – 1 folio[1].
Datowanie edytuj
Manuskrypt jest zazwyczaj datowany na koniec VII w. (m.in. przez François Déroche[2] i David S. Powers[3]). The Khalili Collections datuje folio znajdujące się w jej posiadaniu na początek VIII w.[4]
Treść edytuj
Manuskrypt w obecnej formie składa się z 98 folio, na których jest zapisane około 45% Koranu. Dwie główne porcje tekstu, które przetrwały (z brakującym fragmentem pomiędzy nimi), to: sura 2:275 do sura 10:78 oraz sura 23:15 do sura 31:23[5].
Materiał i skrybowie edytuj
Manuskrypt został wykonany na pergaminie. Wymiary zachowanych folio to około 330 mm wysokości na 248 mm szerokości. Analiza paleograficzna wykazała, że nad manuskryptem pracowało pięciu kopistów, którzy używali wczesnego stylu pisma arabskiego – Hidżazi[6].
Historia edytuj
Manuskrypt był przechowywany wraz z innymi nieużywanymi rękopisami Koranu w Meczecie Amr ibn al-Asa w Fustacie. Podczas wyprawy Napoleona do Egiptu w latach 1798–1799 francuski arabista Jean-Joseph Marcel (1776–1856) zdobył pierwszą partię folio. Kilka folio więcej kupił Jean-Louis Asselin de Cherville (1772–1822), gdy parę lat później pełnił funkcję wicekonsula w Kairze. Kolekcja rękopisów arabskich Cherville'a została sprzedana Bibliotece Narodowej Francji po jego śmierci w 1822 roku. Część kupiona przez Jean-Josepha Marcela została sprzedana przez jego dziedziczkę rządowi rosyjskiemu, a w 1864 roku stała się częścią zbiorów Carskiej Biblioteki Publicznej (obecnie Rosyjska Biblioteka Narodowa w Sankt Petersburgu). Oprócz porcji zakupionych przez Marcela i de Cherville, dwa dodatkowe folio dotarły do Europy oddzielnie, jedno znajduje się obecnie w Bibliotece Watykańskiej (Vat. Ar. 1605/1), a drugie w The Khalili Collections w Londynie (KFQ 60)[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Déroche 2009 ↓, s. 171.
- ↑ Déroche 2009 ↓, s. 177.
- ↑ Powers 2011 ↓, s. 193.
- ↑ Khalili Collection | Islamic Art | Single Folio from a Qur’an [online], Khalili Collections [dostęp 2021-07-17] (ang.).
- ↑ Déroche 2009 ↓, s. 172.
- ↑ Déroche 2009 ↓, s. 172-175.
Bibliografia edytuj
- English Summary, [w:] François Déroche, La transmission écrite du Coran dans les débuts de l'islam : le codex Parisino-petropolitanus, Leiden: Brill, 2009, ISBN 978-90-474-2619-6, OCLC 593295796 [dostęp 2021-07-17].
- David S. Powers, Muhammad Is Not the Father of Any of Your Men, 2011, DOI: 10.9783/9780812205572 [dostęp 2021-07-17].