Cromartyshire (także Cromarty) – hrabstwo historyczne w północnej Szkocji, istniejące do 1890 roku, kiedy to połączone zostało z sąsiednim Ross-shire w Ross and Cromarty. Współcześnie jego terytorium znajduje się w granicach jednostki administracyjnej Highland[1].

Cromartyshire
Ilustracja
Mapa podziału administracyjnego z 1892 roku. Cromartyshire zaznaczone kolorem fioletowym
Państwo

 Wielka Brytania

Kraj

 Szkocja

Siedziba

Cromarty

Powierzchnia

879 km²

Populacja
• liczba ludności


6964
(2011)

Położenie na mapie Szkocji
Położenie na mapie

Terytorium hrabstwa było mocno rozczłonkowane, obejmowało 22[2] odseparowane od siebie części, z których większość była enklawami hrabstwa Ross-shire. „Właściwa” część hrabstwa, o powierzchni 82 km², znajdowała się w północnej części półwyspu Black Isle i obejmowała m.in. miasto Cromarty, stolicę hrabstwa. Obszar ten od średniowiecza należał do szeryfowstwa Cromartyshire. Pozostałe 21 eksklaw przyłączonych zostało do niego pod koniec XVII wieku w wyniku zabiegów ówczesnego szeryfa (w późniejszych latach hrabiego) George'a Mackenziego, który to był właścicielem owych ziemi[1][3]. Największa pod względem powierzchni eksklawa, położona na północ od zatoki Loch Broom i obejmująca m.in. miasto Ullapool, liczyła nieco ponad 574 km²[a]. Całkowita powierzchnia hrabstwa wynosiła 879 km²[2].

W XIX wieku, jeszcze przed formalnym połączeniem Cromartyshire i Ross-shire w jedno hrabstwo, wiele aspektów administracji było wspólnych dla obu hrabstw – objęte były jednym okręgiem wyborczym, jednym szeryfowstwem (okręgiem władzy sądowniczej), traktowane były jako jeden byt dla celów podatkowych i administracji kościelnej[3].

Uwagi edytuj

  1. 574 km² (141 729,730 akrów) to powierzchnia parafii Lochbroom, która tworzyła zasadniczą część tej eksklawy (patrz: NLS).

Przypisy edytuj

  1. a b Cromartyshire. Undiscovered Scotland. [dostęp 2021-12-31]. (ang.).
  2. a b Ordnance Survey, Index to the Ordnance Survey of Ross-shire and Cromartyshire [online], National Library of Scotland [dostęp 2021-12-31] (ang.).
  3. a b Cromartyshire. A vision of Britain through time. [dostęp 2021-12-31]. (ang.).