Dekret Temistoklesa

Dekret Temistoklesa – starożytna inskrypcja odnoszącą się do wydarzeń wojny grecko-perskiej w roku 480 p.n.e., znajdująca się na odnalezionej w 1959 roku marmurowej steli.

Stela z dekretem Temistoklesa

Stelę odkrył w 1959 roku w Trojzenie na Peloponezie, kilka kilometrów od wybrzeża Zatoki Sarońskiej, profesor University of Pennsylvania Michael Jameson. Została ona wykopana kilka lat wcześniej z ziemi przez miejscowego rolnika, który użył jej do budowy progu. W 1960 roku Jameson opublikował tekst inskrypcji wraz z tłumaczeniem i opracowaniem[1]. Obecnie zabytek znajduje się w zbiorach Narodowego Muzeum Archeologicznego w Atenach.

Inskrypcja zawiera treść dekretu w sprawie ewakuacji Attyki i mobilizacji floty w obliczu nadciągającej armii perskiej[2]. Autentyczność steli od chwili jej odkrycia budzi poważne zastrzeżenia wśród badaczy, przypuszczalnie nie jest to oryginalny dokument z czasów wojny perskiej, lecz jego o wiele późniejsza przeróbka bądź swobodne nawiązanie. Zgodnie ze świadectwem Demostenesa, dekret wydany przez Temistoklesa przywołał w jednej ze swoich mów wygłoszonych w 347 roku p.n.e. Ajschines. Język inskrypcji jest jednak zdaniem filologów bardziej charakterystyczny dla IV/III niż V wieku. Jej treść częściowo kłóci się z relacją Herodota na temat ateńskiej strategii (VII, 144). Ponadto w czasach wojny perskiej nie było jeszcze zwyczaju spisywania tego typu dokumentów na marmurze. Zdaniem krytyków stela z Trojzeny jest najprawdopodobniej późniejszym nawiązaniem do oryginalnego dokumentu, poddanym obróbce literackiej lub w ogóle zafałszowanym w stosunku do rzeczywistego przebiegu wydarzeń[1][3].

Przypisy edytuj

  1. a b John V. A. Fine: The Ancient Greeks. A Critical History. Cambridge: Harvard University Press, 1983, s. 305-308.
  2. Ancient Greece. From the Archaic Period to the Death of Alexander the Great. edited by Kathleen Kuiper. New York: Britannica Educational Publishing, 2011, s. 76-77.
  3. Oswyn Murray: Narodziny Grecji. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2004, s. 382-386.