Deng Xi (545–501 p.n.e.) – starożytny chiński filozof, jeden z pierwszych reprezentantów szkoły nazw, często uważany za jej twórcę[1].

Deng Xi
Nazwisko chińskie
Pismo uproszczone

邓析

Pismo tradycyjne

鄧析

Hanyu pinyin

Dèng Xī

Wade-Giles

Teng Hsi

W swoich czasach był uznanym prawnikiem. Nie zachowały się żadne jego pisma, a przypisywany mu traktat Dengxizi (鄧析子) jest dziełem późniejszych autorów. Według Xunzi i Lüshi chunqiu Deng lubował się w argumentacjach pełnych paradoksów i zabaw językowych. Lüshi chunqiu przekazuje kilka scenek z życia i działalności Deng Xi, w których dokonuje on retorycznej interpretacji przepisów prawnych, relatywizując je i umożliwiając ich różne rozumienie zależnie od okoliczności. Za swoje po mistrzowsku przeprowadzane procesy sądowe miał rzekomo pobierać od klientów, w ramach opłaty: za trudne sprawy – płaszcz, a za łatwe – parę spodni[2].

Charakterystyczna jest jedna z najbardziej znanych przypowiastek. Pewnego razu, podczas wylewu rzeki Wei, utopił się pewien bogaty człowiek. Znalazca ciała zażądał od rodziny wysokiej kwoty za jego wydanie. Krewni zmarłego poszli po radę do Deng Xi, a ten kazał im czekać, gdyż człowiek ten i tak prędzej czy później odda bezużyteczne dla niego truchło. Gdy w istocie chciał już oddać rodzinie ciało, teraz jemu Deng Xi nakazał czekać, gdyż rodzina i tak nie ma innego wyjścia jak odkupić zwłoki krewniaka[3].

Przypisy edytuj

  1. Xing Lu: Rhetoric in ancient China, fifth to third century, B.C.E.: a comparison with classical Greek rhetoric. Columbia: University of South Carolina Press, 1998, s. 128. ISBN 978-1570032165.
  2. Deborah Cao: Chinese law: a language perspective. Aldershot: Ashgate Publishing, Ltd., 2004, s. 22. ISBN 978-0-7546-2435-6.
  3. Bryan W. Van Norden: Introduction to Classical Chinese Philosophy. Indianapolis: Hackett Publishing, 2011, s. 102. ISBN 978-1-60384-468-0.

Bibliografia edytuj

  • Feng Youlan: Krótka historia filozofii chińskiej. Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-01-13421-6.