Xunzi
Xunzi (ok. 298-ok. 238 p.n.e.) – filozof chiński, kontynuator myśli Konfucjusza.
| |||||||||
| Nazwisko chińskie | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
Jego prawdziwym imieniem było Xun Kuang (荀況) lub Xun Qing (荀卿)[1]. Pochodził z państwa Zhao. W wieku 50 lat przeniósł się do Qi, skąd na skutek intryg musiał wyemigrować do Chu, gdzie prawdopodobnie zmarł[2]. Pozostawił po sobie napisane w formie traktatów filozoficznych, składające się z 32 rozdziałów dzieło nazwane jego imieniem[1].
Nauczał, że każda z trzech potęg wszechświata: Niebo, Ziemia i Człowiek, ma swoje własne, konkretne powołanie. Powołaniem człowieka jest wykorzystywanie tego, co daje mu Ziemia i Niebo i tworzenie kultury. Pod pojęciem Nieba rozumiał nieosobowy, bezimienny i bezstronny ład przyrody[1].
Xunzi głosił, że człowiek jest zły z natury i rodzi się z wrodzonym pragnieniem korzyści i przyjemności zmysłowych. Tylko wychowanie i kultura mogą uczynić go wartościowym. Wyróżniał 2 nurty pochodzenia moralności:
- współpraca społeczna, przejawiająca się w organizacji społecznej, dzięki której ludzie mogą współpracować i wspierać się wzajemnie w zaspokajaniu własnych pragnień.
- człowiek potrzebuje moralności nie dlatego, że nie może się bez niej obejść, ale dlatego, iż powinien ją mieć.
Aby organizacja społeczna zaistniała, trzeba wypracować reguły postępowania (li) – obrzędy, ceremonie, konwencje społeczne. Zapewniają one kontrolę, pielęgnację i upiększenie ludzkiej natury[1].
Zaprzeczał istnieniu duchów, zjawisk nadprzyrodzonych i przepowiedni, kładł jednak duży nacisk na ceremonie pogrzebowe i ofiarne (zwłaszcza składane przodkom), które uważał za ważne elementy kultury[1]. Muzykę traktował jako narzędzie wychowania.
Rozwinął teorie logiczne wykorzystując je do krytyki późniejszych moistów i szkoły nazw.
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c d e Encyklopedia historyczna świata. Tom III. Kraków: Wyd. Opres, 2000, s. 323. ISBN 83-85909-61-3.
- ↑ Wstęp. W: Mencjusz i Xunzi: O dobrym władcy, mędrcach i naturze ludzkiej. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 1999. ISBN 83-86483-74-1.Sprawdź autora:1.
BibliografiaEdytuj
- www.religieifilozofie.prv.pl
- Feng Youlan, Krótka historia filozofii chińskiej, Warszawa, PWN, 2001.
- Dan Robins: Xunzi. Stanford Encyclopedia of Philosophy, 2007-02-13. [dostęp 2018-07-07]. (ang.).
- Paul R. Goldin, Xunzi, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy [online], CSLI, Stanford University, 6 lipca 2018, ISSN 1095-5054 [dostęp 2018-07-07] (ang.).