Deutsches Literaturinstitut Leipzig

Deutsches Literaturinstitut Leipzig (pol. Niemiecki Instytut Literatury w Lipsku) na Uniwersytecie w Lipsku oferuje pisarzom wykształcenie akademickie w niemieckim obszarze językowym. Obok kierunków „Kreatywne pisanie i dziennikarstwo kulturowe” na Uniwersytecie Hildesheim, „Sztuki języka” na Uniwersytecie Sztuk Stosowanych w Wiedniu oraz kierunku „Literackie pisanie” w Szwajcarskim Instytucie Literatury, Niemiecki Instytut Literatury w Lipsku daje jedyną możliwość studiowania literackiego pisania na niemieckojęzycznym uniwersytecie. Trwające sześć semestrów studia obejmują przedmioty: proza, liryka oraz dramaturgia/ nowe media. Od semestru zimowego 2006/2007 obowiązują licencjacki oraz magisterski tok studiów. Niemiecki Instytut Literatury w Lipsku znajduje się w Musikviertel w willi przy Wächterstraße 34 w Lipsku.

Instytut Literatury w Lipsku

Historia edytuj

Literaturinstitut „Johannes R. Becher” edytuj

Instytut Literatury został założony w 1955[1] roku zgodnie z decyzją sekretariatu głównego SED w celu wspomagania ideologicznego i artystycznego kształcenia pisarzy[2]. W 1958 roku Instytut otrzymał status uczelni wyższej, a w 1959 imię patrona Johannesa R. Bechera. Jego siedzibą od 1955 do 1993 roku była dom na ulicy Karl-Tauchnitz 8. Nauka przekazywana w Instytucie nawiązywała do zainteresowań młodych autorów: seminaria dotyczące liryki, prozy i dramaturgii stały w centrum wykształcenia. Dodatkowo oferowane były zajęcia edukacyjne mające na celu poszerzenie intelektualnych horyzontów oraz stymulowanie procesu literackiego tworzenia: literatura niemiecka, światowa, sowiecka, estetyka, kulturoznawstwo, stylistyka, krytyka literacka, historia sztuki oraz muzyki, a także obligatoryjny na każdej uczelni wyższej w DDR przedmiot marksizm-leninizm.

Do studiów należała także roczna praktyka w kopalni węgla brunatnego VEB Braunkohlenwerk Regis. Głównymi punktami programu semestru były warsztatowe czytania przed plenum instytutu, w czasie których studenci deklamowali swoje teksty rezygnując z wszelkiego dodatkowego komentowania ich i wystawiali się na otwartą krytykę.

Obok studiów stacjonarnych w Instytucie Literatury była również możliwość odbycia studiów zaocznych (studia podyplomowe). Studenci tej formy studiów spotykali się co cztery tygodnie w weekendy na trzydniowych zajęciach.

Zadaniem Instytutu było wychowanie pisarzy do socjalistycznego realizmu w duchu SED. Jednak pod osłoną państwowego instytutu panowała atmosfera relatywnej otwartości, która to wydała pokaźną liczbę międzynarodowo cenionych autorów.

Centralną postacią instytutu był przez ponad półtora dekady poeta liryczny Georg Maurer, który prowadził od 1955 do 1970 roku seminarium dotyczące liryki oraz ukształtował całą generację młodych poetów DDR (Saksońska Szkoła Poetów).

Latem 1968 roku grupa studentów Instytutu Literatury, w tym Heidemarie Härtl, Gert Neumann, Siegmar Faust oraz Andreas Reimann zorganizowali nielegalne czytanie liryki na lipskim zbiorniku retencyjnym Elsterstausee[3]. Podczas czytania został niejako „odkryty” Wolfgang Hilbig(inne języki) jako utalentowany poeta.

Ministerstwo Bezpieczeństwa Państwowego uznało planowane jako nieszkodliwe wydarzenie wymiany poetyckiej za działalność wywrotową, co spowodowało wykluczenie z partii i uwięzienie niektórych studentów.

Wolne Państwo Saksonia rozwiązało Instytut Literatury im. Bechera w drodze uchwały z dniem 31 grudnia 1990 roku z uzasadnieniem, że oferta studiów nie odpowiadała wymaganiom demokratycznego społeczeństwa, względnie demokratycznego państwa konstytucyjnego oraz społecznej gospodarce rynkowej. Nauczanie opierało się na ideologii, jak również na stanie i porządku społecznym istniejącego socjalizmu[1]. Ostatni absolwenci Instytutu Literatury otrzymali Diplom für literarisches Schreiben („Dyplom literackiego pisania”). Można to było uznać za nowość.

Z powodu protestów studentów (w tym okupacji instytutu od 1 do 6 stycznia 1991 r.), sprzeciwów posłów, naukowców i licznych pisarzy, między innymi Hansa Mayera i Waltera Jensa, Saksońskie Ministerstwo Stanu musiało ponownie przemyśleć sprawę Instytutu Literatury. Rezultatem była koncepcja, zgodnie z którą stary Instytut miał zostać rozwiązany, a na jego miejsce miał być założony nowy[1].

Deutsches Literaturinstitut edytuj

Pod dachem Uniwersytetu w Lipsku powstał Niemiecki Instytut Literatury, który rozpoczął działalność w 1995 roku. Od 1999 roku funkcję dyrektora pełni dyrektor zarządzający, którym stają się na zmianę profesorowie Instytutu. W semestrze zimowym 2006/2007 tytuł licencjata literackiego pisania zastąpił dotychczasowy kurs dyplomowy. Program studiów podzielony jest na seminaria teoretyczne i praktyczne. Podstawy historii i teorii literatury są warunkiem wstępnym zrozumienia i krytyki struktury tekstów. Oprócz konkretnej pracy nad tekstami, seminaria warsztatowe służą krytycznemu poszerzaniu kompetencji. Studentom dana jest możliwość wypróbowania różnych form tekstu[1].

Oprócz seminariów poświęconych prozie, poezji i dramaturgii proponowane są też zajęcia związane z pisarstwem dziennikarskim, dramatem radiowym, lub na przykład tekstem reklamowym. Ponieważ każdego roku przyjmowanych jest tylko około 20 kandydatów, a większość kursów odbywa się w tym samym budynku, wśród studentów ist nieje żywa wymiana poglądów.

Raz w roku publikowana jest antologia „Tippgemeinschaft”, w której studenci przedstawiają swoje prace czytelnikom[4].

W 2005 r. Instytut otrzymał nagrodę krytyków niemieckich (Deutscher Kritikerpreis)[5]. Wydawcy określają Instytut często mianem „kuźni talentów”[6].

Dyrektorzy Instytutu edytuj

Wykładowcy w Instytucie edytuj

między innymi:

Znani absolwenci edytuj

Instytut im. Johannesa R. Bechera edytuj

Niemiecki Instytut Literatury edytuj

Literatura edytuj

  • Gerrit Bartels: Punkrock als Nährboden. In: Bella triste (ISSN 1618-1727]), Jahrgang 2005, Nr. 12.
  • Josef Haslinger, Hans-Ulrich Treichel (Hrsg.): Wie werde ich ein verdammt guter Schriftsteller? Edition Suhrkamp, Frankfurt am Main 2005, ISBN 3-518-12395-5.
  • Michael Lentz (Hrsg.): Schreiben Lernen in Leipzig. Deutsches Literaturinstitut Leipzig. In: Akzente, Jahrgang 2007, Heft 2 (April 2007).
  • Neue Rundschau: Prosa Leipzig. Heft 1/2010. Fischer, Frankfurt am Main 2010.
  • Petra Rantsch: Das Deutsche Literaturinstitut Leipzig. In: Das Leipziger Musikviertel. Verlag im Wissenschaftszentrum Leipzig, 1997, ISBN 3-930433-18-4, S. 90 ff.

Weblinks edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d Das Institut u. seine Geschichte – Deutsches Literaturinstitut Leipzig [online], www.deutsches-literaturinstitut.de [dostęp 2017-12-19] (niem.).
  2. Michael Lentz, Vorwort, „Neue Rundschau: Prosa Leipzig” (Heft 1/2010), Frankfurt am Main, S. 9: Fischer, 2010.
  3. Ralph Grüneberger, Gesellschaft für zeitgenössische Lyrik: Katalog zur Ausstellung „gegen den Strom”, 2005.
  4. Tippgemeinschaft | Tippgemeinschaft – Jahresanthologie des Deutschen Literaturinstituts Leipzig [online], www.dll-tippgemeinschaft.de [dostęp 2017-12-30] (niem.).
  5. Deutscher Kritikerpreis | Literaturpreis Gewinner [online], www.literaturpreisgewinner.de [dostęp 2017-12-30] (niem.).
  6. Pisarz z wykształcenia?, „@GI_weltweit” [dostęp 2017-12-30] (pol.).