Diadektomorfy

(Przekierowano z Diadectomorpha)

Diadektomorfy (Diadectomorpha) – klad dużych czworonogów żyjących w Euroameryce w karbonie i wczesnym permie oraz na obszarze dzisiejszych Chin w późnym permie, blisko spokrewnionych z przodkami owodniowców. Obejmuje duże (do 2 metrów długości) formy drapieżne i jeszcze większe (do 3 metrów) roslinożerne, częściowo wodne lub w pełni lądowe.

Diadektomorfy
Diadectomorpha
Watson, 1917
Ilustracja
Limnoscelis ze wczesnego permu Ameryki Północnej
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Nadgromada

czworonogi

Nadrząd

Reptiliomorpha

Podrząd

diadektomorfy

Diadektes

Diadektomorfy wykazują cechy płazów i gadów. Początkowo zaliczano je do kotylozaurów jako najbardziej prymitywną grupę gadów. Obecnie są uważane za siostrzaną grupę owodniowców.

Prawdopodobnie wyewoluowały w mississipie, ale stały się pospolite dopiero w późnym pensylwanie i wczesnym permie. Najmłodszy znany przedstawiciel grupy, Alveusdectes fenestratus, żył w późnym permie (wucziaping, ok. 256 mln lat temu)[1].

Filogeneza

edytuj

Kladogram Diadectomorpha[2]

o †Diadectomorpha
|--o †Limnoscelidae Williston (?)
|  |-- †Limnoscelis paludis Williston, 1911
|  |--o †Limnosceloides Romer, 1952
|  |-- †Limnoscelops Levis & Vaughn, 1965
|  |-- †Limnostygis Carroll, 1967
|  `?- †Romeriscus Baird & Carroll, 1967 [nomen dubium sensu Laurin & Reisz, 1992]
`--+?- †Tseajaia campi Vaughn, 1964 [Tseajaiidae]
   `--o †Diadectidae
      |?- †Diadectidae genera et species indet. [Berman & Henrici, 2003]
      `--+-- †Desmatodon
         |--o †Diadectes [Diadectoides]
         |?- †Diasparactus Case
         `-- †Stephanospondylus

Rodziny

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Jun Liu i Gabe S. Bever. The last diadectomorph sheds light on Late Palaeozoic tetrapod biogeography. „Biology Letters”. 11 (5), s. Artykuł nr 20150100, 2015. DOI: 10.1098/rsbl.2015.0100. (ang.). 
  2. Mikko Haaramo: †Diadectomorpha. Mikko's Phylogeny Archive. [dostęp 2009-02-23]. (ang.).

Bibliografia

edytuj