Dialekt zilski[1] (słoweń. ziljsko narečje, ziljščina) – dialekt słoweński należący do grupy dialektów karynckich, używany w dolinie rzeki Gail, (słoweń. Zilja)[1].

Cechy językowe

edytuj

Do szczególnych cech fonetycznych dialektu zilskiego należą:

  • częste zachowywanie rezonansu nosowego, szczególnie przed zwarto-szczelinową č, np. srènča < *sъręťa[2],
  • zachowanie grup *dl i *tl, np. krìdu̯o, jẹ̀du̯a, šídu̯o < psł. *kridlo, *jedla, *šidlo wobec słoweń. lit. krilo, jela, šilo[3],
  • skrócenie zgłosek długich w niekońcowej sylabie zamkniętej i zachowanie długości w sylabach otwartych, np. zƀíez-da > zƀìəzda : sríəda[1],
  • przejście v przed samogłoskami i oraz e przechodzi w spółgłoskę dwuwargową szczelinową dźwięczną ƀ, np. ƀẹ́rȁ, zƀìəzda < psł. *věra, zvězda, wobec słoweń. lit. vera, zvezda[1],
  • typowa dla dialektów karynckich wtórna palatalizacja tylnojęzykowych k, g, χ przed samogłoskami przednimi e oraz i do č, j i š, np. rọ́če ‘ręki’, nȉščẹ ‘niski’, nojệ ‘nogi’, múše ‘muchy’, strašî ‘strachy’[4].

W morfologii wyróżniającymi tę gwarę cechami są:

Wiele z tych cech, jak zachowanie grup *dl i *tl czy przedrostka *vy-, wiążą dialekt zilski z językami zachodniosłowiańskimi, a zarazem odróżniają od reszty obszaru południowosłowiańskiego[1].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj
  • Franciszek Sławski: Zarys dialektologii południowosłowiańskiej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962.