Spółgłoska szczelinowa dwuwargowa dźwięczna

rodzaj dźwięku spółgłoskowego

Spółgłoska szczelinowa dwuwargowa dźwięczna – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych. W międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA oznaczana symbolem [β].

Spółgłoska szczelinowa dwuwargowa dźwięczna
Numer IPA 127
β
Jednostka znakowa

β

Unikod

U+03b2

UTF-8 (hex)

ce b2

Inne systemy
X-SAMPA B
Kirshenbaum B
IPA Braille ⠨⠃
Przykład
informacjepomoc
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Artykulacja

edytuj

W czasie artykulacji podstawowego wariantu [β]:

Warianty

edytuj

Opisanej powyżej artykulacji może towarzyszyć dodatkowo:

  • wzniesienie środkowej części grzbietu języka w stronę podniebienia twardego, mówimy wtedy o spółgłosce zmiękczonej (spalatalizowanej): [βʲ]
  • wzniesienie tylnej części grzbietu języka w kierunku podniebienia tylnego, mówimy spółgłosce welaryzowanej: [βˠ]
  • zaokrąglenie warg, mówimy wtedy o labializowanej spółgłosce [βʷ]

Artykulacja spółgłoski szczelinowej [β] różni się od artykulacji spółgłoski wargowo-zębowej [v] tylko miejscem powstania szczeliny.

Przykłady

edytuj

Terminologia

edytuj

Spółgłoska szczelinowa dwuwargowa to inaczej spółgłoska frykatywna bilabialna.

Spółgłoska półotwarta dwuwargowa

edytuj

W niektórych językach występuje spółgłoska półotwarta dwuwargowa, w czasie artykulacji której szczelina między wargami jest większa. Nie ma dla niej odrębnego symbolu w IPA. Gdy niezbędne jest odróżnienie jej od spółgłoski szczelinowej, stosuje się zapis ze znakiem diakrytycznym wskazującym na szerszą szczelinę: [β̞].

Artykulacja

edytuj

W czasie artykulacji podstawowego wariantu [β̞]:

Przykłady

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Eugenio Martínez-Celdrán, Ana María Fernández-Planas, Josefina Carrera-Sabaté. Castilian Spanish. „Journal of the International Phonetic Association”. 33, s. 257, 2003. DOI: 10.1017/S0025100303001373. (ang.). 
  2. Carlos Gussenhoven, Flor Aarts. The dialect of Maastricht. „Journal of the International Phonetic Association”. 29, s. 155, 1999. DOI: 10.1017/S0025100300006526. (ang.). 
  3. Linda Heijmans, Carlos Gussenhoven. The Dutch dialect of Weert. „Journal of the International Phonetic Association”. 28, s. 107, 1998. DOI: 10.1017/S0025100300006307. (ang.). 
  4. Jörg Peters. The dialect of Hasselt. „Journal of the International Phonetic Association”. 36, s. 117, 2006. DOI: 10.1017/S0025100306002428. (ang.). 
  5. Jo Verhoeven. The Belgian Limburg dialect of Hamont. „Journal of the International Phonetic Association”. 37 (2), s. 219, 2007. DOI: 10.1017/S0025100307002940. (ang.).