Wikipedia

Dom zakonny z kaplicą i figurą Matki Boskiej w Grodkowicach

Dom zakonny z kaplicą i figurą Matki Boskiej w Grodkowicach – znajdujący się w powiecie wielickim, w gminie Kłaj, w Grodkowicach.

Dom zakonny z kaplicą i figurą Matki Boskiej w Grodkowicach
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Grodkowice

Adres

ul. Karola Żeleńskiego

Typ budynku

kaplica

Architekt

Jan Sas-Zubrzycki

Inwestor

Anna i Stanisław Żeleńscy

Kondygnacje

2

Rozpoczęcie budowy

1904

Ukończenie budowy

1905

Pierwszy właściciel

Anna i Stanisław Żeleńscy

Kolejni właściciele

Służebniczki starowiejskie

Położenie na mapie gminy Kłaj
Mapa konturowa gminy Kłaj, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Dom zakonny z kaplicą i figurą Matki Boskiej w Grodkowicach”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Dom zakonny z kaplicą i figurą Matki Boskiej w Grodkowicach”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Dom zakonny z kaplicą i figurą Matki Boskiej w Grodkowicach”
Położenie na mapie powiatu wielickiego
Mapa konturowa powiatu wielickiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Dom zakonny z kaplicą i figurą Matki Boskiej w Grodkowicach”
Ziemia49°58′34,0651″N 20°15′36,4165″E/49,976129 20,260116
Multimedia w Wikimedia Commons

Budynek pierwotnie pełnił funkcję ochronki, później przekształcił się w szkołę, a od kilkudziesięciu lat pełni już tylko funkcję sakralną. Kaplica w budynku dawnej ochronki jest najstarszą świątynią w gminie Kłaj[1].
Budynek wraz z figurą wpisany jest do gminnej ewidencji zabytków[2].

Historia edytuj

Projektantem ochronki w dobrach Stanisława Żeleńskiego był Jan Sas-Zubrzycki[3], a fundatorką Anna Żeleńska (żona Władysława Żeleńskiego). W 1905 roku obiekt oddano siostrom ze Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Najświętszej Marii Panny ze Starej Wsi, dodając 2 morgi pola i roczną stałą ordynarię. Siostry miały opiekować się chorymi i udzielać nauki dzieciom miejscowym[4]. Siostry prowadziły działalność oświatowo-opiekuńczą do 1949 roku. Kaplica jest użytkowana przez kościół parafialny w Brzeziu[5].

Architektura edytuj

Dwukondygnacyjny budynek na nieregularnym planie, o kształcie piętrowej willi podmiejskiej, z kaplicą i wieżą. Zastosowano szarą i czerwoną cegłę oraz piaskowiec[3].

Otoczenie edytuj

Przed budynkiem, na kamiennym kopcu stoi figura Matki Bożej. Na cokole napis fundacyjny: „FUNDATORKA// Kamila RUSSOCKICH // ŻELEŃSKA // ROKU PANA: 1856”. Na tylnej ścianie cokołu słabo widoczny podpis rzeźbiarza „E. Stehlik”[6].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Grodkowice – praktyczny prezent na 111 urodziny [online], klaj.pl [dostęp 2023-11-12].
  2. ↑ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Kłaj [online], klaj.pl [dostęp 2023-11-13].
  3. ↑ a b Jerzy Wowczak, Jan Sas-Zubrzycki, Kraków: Towarzystwo Wydawnicze Historia Iagellonika Kraków, 2017, s. 96, ISBN 978-83-65080-63-9 [dostęp 2023-02-06] (pol.).
  4. ↑ Dzieje Ochronki w Grodkowicach [online], grodkowice.pl [dostęp 2023-11-12].
  5. ↑ Parafia Przemienienia Pańskiego w Brzeziu [online], klaj.pl [dostęp 2023-11-12].
  6. ↑ Figura Matki Boskiej Łaskawej w Grodkowicach [online], klaj.pl [dostęp 2023-11-12].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dom_zakonny_z_kaplicą_i_figurą_Matki_Boskiej_w_Grodkowicach&oldid=72479480”