Dwór w Mircu

Drewniana siedziba ziemiańska w Mircu

Dwór w Mircu – drewniany dwór zlokalizowany w centrum Mirca (województwo świętokrzyskie).

Dwór w Mircu
Ilustracja
Fasada główna
Państwo

 Polska

Miejscowość

Mirzec

Adres

Majorat 2, 27-220 Mirzec

Typ budynku

dwór

Styl architektoniczny

szwajcarski

Inwestor

Ludwik Prendowski, Konstanty Egger

Kondygnacje

2

Ukończenie budowy

1880

Pierwszy właściciel

Ludwik Prendowski

Kolejni właściciele

Konstanty Egger, państwo polskie

Położenie na mapie gminy Mirzec
Mapa konturowa gminy Mirzec, w centrum znajduje się ikonka pałacu z opisem „Dwór w Mircu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po prawej na dole znajduje się ikonka pałacu z opisem „Dwór w Mircu”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, u góry nieco na prawo znajduje się ikonka pałacu z opisem „Dwór w Mircu”
Położenie na mapie powiatu starachowickiego
Mapa konturowa powiatu starachowickiego, u góry nieco na lewo znajduje się ikonka pałacu z opisem „Dwór w Mircu”
Ziemia51°08′09,5348″N 21°03′33,2669″E/51,135982 21,059241

Historia i architektura

edytuj

W 1827 naddzierżawcą lokalnego majątku ziemskiego został Ludwik Prendowski, który w latach 30. XIX wieku wzniósł drewniany dwór[1][2]. Rodzina była silnie patriotyczna: synowie Ludwika walczyli w powstaniu styczniowym, żona Jadwiga była kurierem powstańczym, a brat Józef pomagał Polakom. Małżonków represjonowali rosjanie[1]. Obiekt dwukrotnie gościł generała Mariana Langiewicza[3].

Kolejnym właścicielem dóbr mireckich został rosyjski generał major Konstanty Egger przysłużony dla tłumienia powstania[3]. Wyburzył on dwór Prendowskich około 1880. Na fundamentach wcześniejszej budowli wzniósł nowy, obecny modrzewiowy dwór – w stylu szwajcarskim[1]. W okresie I wojny światowej urzędował tu komendant austriackich wojsk okupacyjnych. Po 1918 przejęła go przejęła Dyrekcja Lasów Państwowych z Radomia. Od 1921 funkcjonował w budynku Zakład Wychowawczy dla Sierot (wojennych i epidemicznych). Zakład prowadziły Franciszkanki Rodziny Maryi. Po 1945 dwór mieścił nadal dom dziecka (od 1950 państwowy, zlikwidowany w 1981)[3], a potem przeszedł w ręce prywatne i został odrestaurowany (sala bankietowa)[1][3].

Obiekt mieści pamiątki po historycznych właścicielach, w tym fotografie, a także sztandar który wisiał w 1861 na wieży klasztoru na Świętym Krzyżu[1].

Przy dworze znajduje się murowany spichlerz z 1. połowy XIX wieku, a całość założenia otaczają pozostałości parku. Rośnie tutaj najgrubszy wiąz szypułkowy w Polsce. W stupięćdziesięciolecie powstania styczniowego umieszczono pod nim głaz pamiątkowy. Drzewo przy podstawie ma 1136 cm obwodu (na wysokości 1,3 m – 655 cm)[1][3].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f Dominika Zaborska, Możliwości rozwoju turystyki w Gminie Mirzec, „Zeszyty Studenckiego Ruchu Naukowego UJK” (24), Kielce 2015, s. 88-89.
  2. Ryszard Bożek, Jerzy Pawlikowski, Łukasz Stefaniak, Świętokrzyska Droga św. Jakuba – od Warszawy na Święty Krzyż (zarys przebiegu). Jako pierwszy etap Drogi Miłosierdzia z Warszawy do Krakowa, [w:] Platforma Otwartej Nauki [online], s. 329.
  3. a b c d e Gmina Mirzec, O gminie Mirzec [online], Gmina Mirzec [dostęp 2024-07-20] (pol.).