Dwuczynnikowa teoria Herzberga

Dwuczynnikowa teoria Herzberga – koncepcja Fredericka Irvinga Herzberga wyjaśniająca przyczyny odczuwania zadowolenia z pracy.

Opis teorii

W roku 1959 Herzberg, Mausner i Snyderman przeprowadzili badanie oparte na metodzie krytycznych zdarzeń. Na podstawie wywiadów z grupą inżynierów i księgowych z Pittsburgha dotyczących opisu okoliczności wzbudzających pozytywne lub negatywne odczucia względem pracy Herzberg uznał, że istnieją dwa jakościowo różne czynniki, odpowiadające za pozytywne lub negatywne nastawienie do pracy. Czynniki powodujące zadowolenie z pracy to motywatory, a prowadzące do niezadowolenia z pracy określane są mianem czynników higieny. Do motywatorów zalicza się m.in. uznanie i odpowiedzialność, a do czynników higieny: relacje z przełożonymi, wynagrodzenie i warunki pracy.

Dwuczynnikowa teoria zakłada, że odczuwanie satysfakcji z pracy nie powstaje na drodze usunięcia źródeł niezadowolenia, ponieważ samo usunięcie czynników powodujących negatywny stosunek do pracy nie jest uwarunkowaniem pozytywnej postawy wobec wykonywanego zajęcia, a jedynie zniwelowaniem negatywnych odczuć. A więc w tym ujęciu odczuwanie przez pracownika satysfakcji zawodowej zależy od manipulowania motywatorami, a nie czynnikami higieny. Koncepcja ta zakłada także, że podwyższanie satysfakcji z pracy u podwładnych musi być poprzedzone dobrą znajomością motywatorów.

Krytyka teorii

Współcześnie większość autorów kwestionuje teorię Herzberga, bowiem weryfikacja tego ujęcia teoretycznego na drodze prób empirycznych udowodniła, że pierwotne rezultaty są niemożliwe do powtórzenia w sytuacji, w której zastosowana zostanie inna metoda pozyskiwania danych bądź odmienny dobór grupy pracowników. Zarzuty wobec dwuczynnikowej teorii zadowolenia z pracy Herzberga stawiano także wcześniej, zarzucając jej niejasność i małą precyzyjność (King, 1970) oraz zawężenie grupy odniesienia tylko do pracowników umysłowych (Murrell, 1976).

Linki zewnętrzne

• Co motywuje nas do pracy? #1 Frederick Herzberg – czynniki higieny i czynniki motywacyjne
• Dwuczynnikowa teoria Herzberga i jej wkład w motywowanie pracowników