Działko Ho-301
Działko Ho-301 – japońskie działko lotnicze kalibru 40 mm z okresu II wojny światowej. Broń używana była w niektórych wersjach samolotów Nakajima Ki-44. Działko Ho-301 jest jak do tej pory jedynym użytym bojowo działkiem na amunicję bezłuskową.
Nazwa edytuj
Broń automatyczna powyżej kalibru 11 mm używana w samolotach Cesarskiej Armii Japońskiej określana była mianem kikan hou (działko automatyczne)[1]. Do 1940 dalsze oznaczenie, np. „Typ 89” oznaczało według kalendarza japońskiego rok wprowadzenia do służby 2598 (1938 według kalendarza gregoriańskiego)[2]. Po 1940 wprowadzono nowy system oznaczeń, w którym broń automatyczna powyżej kalibru 11 mm otrzymywała oznaczenie ho będące skrótem od kana hou oraz shikki – numer kolejny, typ[2].
Historia edytuj
Działko zostało opracowane w zakładach Chuuou Kougyou i w późniejszym czasie było produkowane w zakładach zbrojeniowych Armii w Nagoi[3]. Użycie amunicji bezłuskowej pozwoliło na znaczne uproszczenie konstrukcji działka i co się z tym wiąże także jego masy[2]. Negatywną cechą działa były jego pociski, które miały bardzo niską prędkość wylotową (230[4] - 245[2] - 246[5] m/s), przez co ich trajektoria lotu była bardzo zakrzywiona i miały one bardzo krótki zasięg[2].
Użycie bojowe edytuj
W działka tego typu uzbrojone były samoloty Nakajima Ki-44-IIc w specjalnej wersji znanej jako tokubeti sobi[4][6][7][8]. Niewielki zasięg pocisków wynoszący około 150 metrów[6][7] wymuszał bardzo bliskie, określane jako „niemalże samoboójcze” podejście myśliwca do atakowanego bombowca[4]. Broń nie sprawdziła się w praktyce i uważana jest za nieudaną[4][9]. Było to jedyne automatyczne działko bezłuskowe użyte bojowo[3][9].
Opis konstrukcji edytuj
Broń mierzyła 1390[2] – 1480[10] mm długości, z czego długość lufy wynosiła 780 mm[10] i ważyła około 40 kg[2][a]. Zasilana była dziesięcio-nabojowym magazynkiem z bezłuskowymi pociskami kalibru 40 mm o długości całkowitej 129[2] – 135[9]mm, z czego ostatnie 30 mm zawierało materiał pędny[9].
Działko działało na zasadzie krótkiego odrzutu lufy z zamkiem swobodnym[2][10]. Szybkostrzelność teoretyczna wynosiła 450[4] – 475[2]strzałów na minutę.
Pociski działka przypominały niewielkie pociski rakietowe bez zewnętrznych stateczników, ale od rakiet różniły się tym, że cały materiał pędny pocisku spalał się wewnątrz lufy działka zapewniając odrzut potrzebny do samoczynnego przeładowania się broni[9]. Spalane gazy wyrzucane były poza nabój przez dwanaście dziur o średnicy 3,8 mm umieszczonych w bazie pocisku[9].
Uwagi edytuj
- ↑ Williams podaje wagę broni jako 132 kg[10], co zapewne jest błędem edytorskim który powstał na skutek pomylenia jednostek imperialnych z jednostkami metrycznymi. 132 funty to odpowiednik niecałych 60 kg.
Przypisy edytuj
- ↑ Robert C. Mikesh: Japanese Aircraft Equipment 1940–1945. s. 114.
- ↑ a b c d e f g h i j Robert C. Mikesh: Japanese Aircraft Equipment 1940–1945. s. 115.
- ↑ a b Robert C. Mikesh: Japanese Aircraft Equipment 1940–1945. s. 125.
- ↑ a b c d e A.G. Williams: Rapid Fire. s. 175.
- ↑ A.G. Williams: Rapid Fire. s. 230.
- ↑ a b Henry Sakaida: B-29 Hunters of the JAAF. s. 30.
- ↑ a b René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 220.
- ↑ René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 220.
- ↑ a b c d e f A.G. Williams: Rapid Fire. s. 68.
- ↑ a b c d A.G. Williams: Rapid Fire. s. 239.
Bibliografia edytuj
- René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. Londyn: Putnam, 1979. ISBN 0-370-30251-6.
- Robert C. Mikesh: Japanese Aircraft Equipment 1940–1945. Atglen, PA: Schiffer Publishing, 2004. ISBN 0-7643-2097-1.
- Henry Sakaida, Koji Takaki: B-29 Hunters of the JAAF (Osprey Aviation Elite 5). Osprey Publishing (UK). ISBN 1-84176-161-3.
- Anthony G. Williams: Rapid Fire: The Development of Automatic Cannon and Heavy Machine Guns for Armies, Navies, and Air Forces. Airlife Publishing, Ltd, 2000. ISBN 978-1840371222.