e-recepta (elektroniczna recepta) – elektroniczna wersja recepty, umożliwiająca przekazanie informacji na temat leku przepisanego pacjentowi od lekarza do farmaceuty w aptece i innych instytucji, np. instytucji refundacyjnej. Umożliwia kontrolę nad refundacją i prawidłowością działań medycznych[1].

Elektroniczna recepta na świecie edytuj

Elektroniczne recepty, znane również jako e-recepty, są stosowane na całym świecie w celu poprawy efektywności i bezpieczeństwa przepisywania leków. Pionierem w Unii Europejskiej w tej dziedzinie była Estonia, która system e-recept wdrożyła już w 2010 roku[2].

W gronie krajów, które w ostatnich latach wdrożyły elektroniczną receptę, znajdują się m.in. Wielka Brytania, Kanada, Australia, Czechy i Niemcy[3][4][5][6]. Od 2020 roku elektroniczne recepty wystawiane są w Polsce.

Każdy z tych krajów dostosowuje swój system e-recept do swojego unikalnego systemu opieki zdrowotnej, norm prawnych i potrzeb społeczności.

Elektroniczna recepta w Polsce edytuj

Implementacja systemu e-recepty w Polsce trwała blisko 9 lat. Pierwsze wzmianki o tym projekcie pojawiły się w „Strategii Informatyzacji Rzeczypospolitej Polskiej – E-Polska na lata 2004–2006”, a późniejszy Plan Informatyzacji Państwa na lata 2007–2010 zawierał wizję elektronicznej platformy gromadzącej dane o zdarzeniach medycznych, w tym e-recept[7][8]. Rozpoczęty w 2007 roku projekt e-zdrowie składał się z czterech podsystemów (P1, P2, P3, P4), w ramach których system e-recepty był częścią P1[9].

W 2011 roku ogłoszono przetarg na realizację systemu e-zdrowie, a w 2012 CSIOZ ogłosił jego wyniki, przewidując uruchomienie systemu na drugą połowę 2013 roku. Projekt spotkał jednak na swojej drodze liczne problemy, które doprowadziły do zerwania umowy z wykonawcami projektu P1 w grudniu 2015 roku[9].

Nowy przetarg został ogłoszony w kwietniu 2016 roku, a rozstrzygnięcie nastąpiło w czerwcu tego samego roku. W Programie Zintegrowanej Informatyzacji Państwa na lata 2016–2020 zalecono szereg e-usług dla pacjentów, takich jak e-dokumentacja medyczna, portal dla pacjentów, e-recepty, e-skierowania i e-zwolnienia.

Kluczowy moment nastąpił w lutym 2018 roku, kiedy rozpoczął się pilotażowy program e-recepty w Siedlcach i Skierniewicach[9].

25 maja 2018 roku w siedleckim Centrum Medyczno-Diagnostycznym odbyła się uroczysta konferencja inaugurująca projekt. Pierwszym pacjentem, któremu wystawiono elektroniczną receptę, był prezydent Siedlec Wojciech Kudelski[10].

Program zakończył się sukcesem 31 sierpnia tego samego roku, co umożliwiło wdrożenie systemu e-recept w całym kraju.

W 2019 roku, w ramach Programu Zintegrowanej Informatyzacji Państwa, podjęto decyzję o rozbudowie portalu IKP, budowie ogólnopolskiej e-rejestracji oraz dokumentacji medycznej i zakończeniu realizacji projektu e-zdrowie. Do systemu e-recept podłączono do 7 stycznia 2019 roku 81 tys. podmiotów medycznych. Wystawiono 1,6 mln e-recept, a szkolenia objęły 60 tys. osób w ponad 650 ośrodkach.

System umożliwiający wystawianie e-recept został uruchomiony na terenie całego kraju 8 stycznia 2020 roku[11][12][13].

Zasada działania e-recepty w Polsce edytuj

E-recepta jest jednym z elementów Systemu e-Zdrowie (P1) – kluczowego produktu Centrum e-Zdrowia, które jest podstawą cyfrowego ekosystemu usług medycznych w Polsce[14]. Aby wystawiać e-recepty podmiot leczniczy musi najpierw zarejestrować się w systemie. Rejestracja wymaga wypełnienia specjalnego wniosku, na podstawie którego zostaje utworzone konto dla usługodawcy oraz generowane są certyfikaty P1.

Po założeniu konta i akceptacji profilu zaufanego, podmioty lecznicze mogą wystawiać e-recepty. Proces ten jest realizowany za pośrednictwem specjalnej aplikacji gabinetowej dostępnej dla lekarzy lub bezpośrednio na stronie gabinet.gov.pl[15].

E-recepta wystawiona przez lekarza jest zapisywana na Internetowym Koncie Pacjenta w systemie e-Zdrowie. Każda e-recepta jest związana z numerem PESEL pacjenta i posiada unikalny kod, który jest konieczny do jej realizacji.

Realizacja e-recepty odbywa się w kilku prostych krokach. Pacjent musi posiadać swój numer PESEL oraz wspomniany wcześniej unikalny kod e-recepty. Kod ten jest dostarczany pacjentowi za pośrednictwem różnych kanałów komunikacyjnych, takich jak SMS, e-mail (jako załącznik w formacie pdf) lub może zostać wydrukowany na papierze przez lekarza podczas wizyty. Wydrukowana wersja e-recepty na górze ma 44-to znakowy kod kreskowy EAN128 zaczynający się od cyfr 1050 jako identyfikator zastosowania. Poniżej jest czterocyfrowy kod dostępu, data wystawienia oraz dane pacjenta i lekarza. A poniżej nazwa leku, opis opakowania i stosowania.

Od września 2021 roku dostęp do e-recepty możliwy stał się również przez bezpłatną publiczną aplikację mobilną Moje IKP[16].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Bartłomiej Papież, E-recepta w polskim systemie opieki zdrowotnej, Wydział Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2009 [zarchiwizowane 2019-01-09].
  2. European Observatory on Health Systems and Policies, Karin Kõnd, Anett Lilleväli, E-prescription success in Estonia: the journey from paper to phamacogenomics, „Eurohealth”, 25 (2), 2019, s. 18–20, ISSN 1356-1030 [dostęp 2023-07-20] (ang.).
  3. Electronic Prescribing Systems [online], www.health.wa.gov.au [dostęp 2023-07-20].
  4. About Us | PrescribeIT [online], www.prescribeit.ca [dostęp 2023-07-20] (ang.).
  5. About prescription | Elektronické preskripce [online], www.epreskripce.cz [dostęp 2023-07-20].
  6. Elektronisches Rezept (eRezept) [online], www.kbv.de, 14 lipca 2023 [dostęp 2023-07-20] (niem.).
  7. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 sierpnia 2006 r. w sprawie Planu Informatyzacji Państwa na rok 2006 [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2023-07-20].
  8. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 marca 2007 r. w sprawie Planu Informatyzacji Państwa na lata 2007–2010 [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2023-07-20].
  9. a b c E-recepta – element cyfryzacji publicznego systemu zdrowia – Com.press – czasopismo naukowe. Komunikacja i nauki o mediach [online], compress.edu.pl [dostęp 2023-07-20].
  10. Pierwsza polska e-recepta wystawiona i zrealizowana w Siedlcach – Ministerstwo Zdrowia – Portal Gov.pl [online], Ministerstwo Zdrowia [dostęp 2023-07-20] (pol.).
  11. Od 8 stycznia czas e-recepty! – Ministerstwo Zdrowia – Portal Gov.pl [online], Ministerstwo Zdrowia [dostęp 2023-07-20] (pol.).
  12. e-Recepta: czym jest elektroniczna recepta i kiedy zacznie obowiązywać?. [dostęp 2018-02-16].
  13. e-Recepty – jak zacząć? Obowiązek już od stycznia 2020!. MedExpress.pl. [dostęp 2019-11-23].
  14. System e-zdrowie (P1) | Centrum e-Zdrowia [online], cez.gov.pl [dostęp 2023-07-20].
  15. gabinet.gov.pl [online], gabinet.gov.pl. [dostęp 2023-07-20].
  16. IKP teraz także w telefonie – MZ wraz z CeZ uruchomiło aplikację mobilną mojeIKP | Centrum e-Zdrowia [online], www.cez.gov.pl [dostęp 2023-07-20].

Linki zewnętrzne edytuj