Emaus w Nawsiu – dom zborowy w Nawsiu, w kraju morawsko-śląskim w Czechach, który należy do miejscowego Zboru Śląskiego Kościoła Ewangelickiego Augsburskiego Wyznania. Budynek został wybudowany w 1808 r.[1] i zaczął funkcjonować jako szkoła ewangelicka założona już wcześniej w okolicy, w 1784 r.[2] Nazwa pochodzi od izraelskiej wioski Emmaus znajdującej się niedaleko Jerozolimy.

Emaus w Nawsiu
Ilustracja
Budynek Emausu
Państwo

 Czechy

Miejscowość

Nawsie

Data założenia

1808

Adres

Dlouhá 47, 739 92 Návsí, Česko

Położenie na mapie Czech
Mapa konturowa Czech, blisko prawej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Emaus w Nawsiu”
Ziemia49°35′09,0071″N 18°45′19,4512″E/49,585835 18,755403

Historia

edytuj

Początki Szkoły Ewangelickiej w Nawsiu

edytuj

Początki Szkoły Ewangelickiej w Nawsiu związane są z wydaniem w 1781 r. przez Józefa II Patentu Tolerancyjnego, zgodnie z którym zezwalało się ludziom na budowanie domów ewangelickich, założenie własnej szkoły wyznaniowej i powołanie nauczyciela[2]. W 1784 r. założono szkołę ewangelicką jako zapowiedź przyszłego zboru[3][2]. Wcześniej dzieci ewangelików albo musiały uczyć się w szkole katolickiej, albo nie uczęszczały do szkoły w ogóle[4]. Początkowo edukacja przebiegała w drewnianym budynku na „Fojstwiu”. Pierwszym nauczycielem powołanym do Nawsia był Andrzej Kaleta[1], który swoją funkcję pełnił do 1836 r. Jego następcami zostali Jan Kuczera, Jan Hojdysz i Jan Rakus[5][1].

Edukacja w Emausie

edytuj

W 1791 r. właściciel budynku drewnianego Adam Sikora odstąpił część swego gruntu na cele kościelno-szkolne, dzięki czemu w 1808 r. został wybudowany nowy budynek murowany przeznaczony na nauczanie dzieci wiary ewangelickiej[4]. W swoich czasach świetności w szkole uczyło się 100-160 dzieci. Dzieci uczono czytać, pisać oraz liczyć. Poza tym odbywały się również zajęcia historii biblijnej, śpiewu pieśni kościelnych i katechizmu[1].

Na mocy rozporządzenia rządu austriackiego z dnia 14 maja 1869 r., które naciskało na zakładanie w całym rejonie szkół publicznych i międzywyznaniowych, prezbiterstwo zborowe oddało 20 listopada 1869 r. dotychczas prywatną szkołę zborową do rąk nawiejskiej gminy[1]. Od 1870 r. jako szkoła publiczna, międzywyznaniowa była przeznaczona dla wszystkich dzieci z Nawsia, niezależnie od wyznania religijnego. Kształciły się w niej dzieci o 6. do 14. roku życia[1].

Dopiero w 1886 r. powołano do życia budynek nowej szkoły[1], który w 2021 nadal działa[6].

Budynek po 1886 r.

edytuj

Po tym, jak szkoła została przeniesiona do innego budynku, Emaus służył innym celom. Na początku stanowił zakwaterowanie dla wdowy po pastorze Winklerze[2], diakonisy, mieściła się tam izba dla prezbiterów, działała tam również poczta. Obiekt był również miejscem wypoczynku dla ewangelików przybywających z Istebnej na nabożeństwo[1].

Współczesność

edytuj

W 1995 r.[6] odbył się całkowity remont budynku i od tego czasu służy on do celów kościelnych, pobytów dzieci, młodzieży oraz rodzin z różnych zborów. Stanowił również miejsce pracy twórczej dla Stowarzyszenie Polskich Artystów Plastyków w Republice Czeskiej (SAP)[7].

Galeria

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h Slezská církev evangelická a.v. Farní, 200 let budovy Evangelické školy v Návsí = 200 lat budynku Szkoły Ewangelickiej w Nawsiu: 1808-2008., [Český Těšín]: SGS pro Farní sbor Slezské církve evangelické a.v. v Návsí, 2008, ISBN 978-80-254-2565-7, OCLC 316674520 [dostęp 2021-11-10].
  2. a b c d Mirosław J. Barański, Beskid Śląski. Przewodnik, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2007, s. 442, ISBN 978-83-89188-71-7, OCLC 297532256 [dostęp 2021-11-10].
  3. Návsí – Sdružení obcí Jablunkovska [online], www.jablunkovsko.cz [dostęp 2021-11-06].
  4. a b Janusz Spyra, Książka – biblioteka – szkoła w kulturze Śląska Cieszyńskiego. Materiały z konferencji naukowej, Cieszyn 4–5 listopada 1999, wyd. 1, Cieszyn: Książnica Cieszyńska, Zarząd Główny Macierzy Ziemi Cieszyńskiej, Społeczny Komitet Budowy Pomnika Ks. Leopolda Jana Szersznika, 2001, ISBN 83-902888-8-5, OCLC 48767830 [dostęp 2021-11-10].
  5. Toras Marketing, PSP Nawsie- Historia szkoły [online], pzsnavsi.cz [dostęp 2021-11-06] (cz.).
  6. a b SCEAV Návsí [online], enavsi.cz [dostęp 2021-11-06].
  7. Plastycy tworzyli w glinie [online], zwrot.cz, 28 marca 2015 [dostęp 2021-11-06] (pol.).

Bibliografia

edytuj
  • Szymeczek, Józef a kol.: 200 let budovy evangelické školy v Návsí – 200 lat budynku szkoły ewangelickiej w Nawsiu 1808-2008. Návsí 2008.