Emilia Fiszer
Emilia Hilda Fiszer (ur. 8 listopada 1885 w Łodzi, zm. 3 listopada 1949 w Paryżu) – polska filozofka i bibliotekarka[1].
| Data i miejsce urodzenia |
8 listopada 1885 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
3 listopada 1949 |
| Zawód, zajęcie |
bibliotekarka |
| Tytuł naukowy |
dr |
| Alma Mater |
Życiorys edytuj
Ukończyła w 1902 naukę w Zakładzie Naukowym Żeńskim Jadwigi Kotwickiej w Warszawie. W 1903 uzyskała tytuł domowej nauczycielki, uprawniający do nauczania języka polskiego w domach prywatnych. W latach 1907–1911 studiowała na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1911 podjęła studia na Uniwersytecie Paryskim, podczas których przeniosła się na Faculté des sciences de Paris, uzyskując w 1915 dyplom licencjata, a następnie, w 1922, ukończyła wyższe studia filozoficzne na Sorbonie, broniąc pracę pt. Sur la discontinuité de la matière (pol. O nieciągłości materii). W 1936 obroniła doktorat na podstawie książki Unité et intelligibilité (Jedność a poznawalność) na Uniwersytecie Paryskim[1].
Pracowała w Bibliotece Polskiej i Muzeum Adama Mickiewicza w Paryżu. W bibliotece katalogowała kolekcje, opiekowała się zbiorami mickiewiczowskimi, od listopada 1936 przygotowywała dla Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie raporty bibliograficzne o nowościach, jakie ukazały się na rynku księgarskim we Francji[1]. W 1936 roku została zatrudniona na stałe jako pomocnica kustosza Muzeum Adama Mickiewicza, gdzie prowadziła katalogi zbiorów, sprawowała nadzór nad zwiedzającymi, opiekowała się także działem rycin i fotografii oraz monet i medali oraz organizowała wystawy we współpracy z Czesławem Chowańcem[1]. Była także kustoszką wystaw i pracowała redakcji katalogów naukowych wystaw organizowanych przez Bibliotekę Polską. W czerwcu 1938 została mianowana adiunktem bibliotecznym w Bibliotece Narodowej Józefa Piłsudskiego w Warszawie, jednocześnie dostając urlop do odwołania w celu pełnienia obowiązków w Bibliotece Polskiej w Paryżu. Ponadto działała w Towarzystwie Historyczno-Literackim w Paryżu oraz publikowała artykuły w polskich czasopismach filozoficznych[1].
W 1939 była zaangażowana w działalność, prowadzonego w Bibliotece Polskiej w Paryżu, Biura Pomocy Ofiarom Wojny. W maju 1940 po zajęciu Paryża przez Niemców była zaangażowana w ewakuację zbiorów bibliotecznych. Następnie przebywała w Grenoble, gdzie mieszkała w Grand Hôtelu, w którym działało centrum polskie, obejmujące grupę polskich katolickich intelektualistów i współpracowników Biblioteki Polskiej. Tam Fiszer prowadziła wykłady i była zaangażowana w prace konspiracyjne polskiego ruchu oporu we Francji. Po likwidacji polskiego ośrodka w Grenoble przeniosła się do Biviers, a do Paryża wróciła w połowie 1944, gdzie zaangażowała się wraz z zespołem biblioteki w odbudowę Biblioteki Polskiej[1].
Fiszer należała ponadto do grona propagatorów myśli filozoficznej księdza Augustyna Jakubisiaka. Współpracowała przy jego czasopiśmie „La pensée antitotalitaire. Organe de la défense de l’individu”, do którego pisała artykuły. W 1945 po śmierci Jakubisiaka, zaangażowała się w wydawanie jego spuścizny oraz była członkinią Komitetu Wydawniczego Dzieł Księdza Augustyna Jakubisiaka. Dzięki jej zaangażowaniu ukazały się 3 tomy jego prac pozostawionych w rękopisie[1].
Życie prywatne edytuj
Jej rodzina wywodziła się ze Strasburga i była wyznania ewangelicko-augsburskiego. Jej ojciec – Ludwik Fiszer – był księgarzem oraz właścicielem firmy księgarsko-wydawniczej. Jej matką była Melania z domu Miks. Para miała sześcioro dzieci: Melanię Emilię, Emilię Hildę, Ludwika Adama, Stefanię Frydę, Alicję Janinę oraz Kazimierza Oskara[1].
Emilia Fiszer zmarła w swoim służbowym mieszkaniu w Bibliotece Polskiej w Paryżu. Została pochowana na cmentarzu w Montmorency[1].
Publikacje edytuj
- Sur la discontinuité de la matière (1922);
- Unité et intelligibilité (1936);
- Le Physicalisme et les tendences actuelles de la Physique (1940)[2].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i Katarzyna Seroka, Emilia Fiszer (1885–1949) – polska filozofka i kustoszka nad Sekwaną, „Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny”, 46 (2 (176)), 2020, s. 309–324, DOI: 10.4467/25444972SMPP.20.021.12337 [dostęp 2023-11-09].
- ↑ Kazimierz Twardowski (red.), nekrologia, „Ruch Filozoficzny”, 17 (4), 1950, s. 306 [dostęp 2023-11-09].