Endarterektomia
Endarterektomia ang. Endarterectomy - zabieg chirurgiczny mający na celu usunięcie blaszki miażdżycowej ze ściany tętnicy zwężonej przez nagromadzone złogi po oddzieleniu blaszki od ściany tętnicy.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Blausen_0172_CarotidEndarterectomy.png/220px-Blausen_0172_CarotidEndarterectomy.png)
Zabieg został po raz pierwszy wykonany na tętnicy udowej powierzchownej w 1946 przez portugalskiego chirurga João Cid dos Santos na Uniwersytecie Lizbońskim, który w ten sposób rozpoczął skuteczne leczenie zwężeń naczyń obwodowych[1]. W 1951 Amerykanin E. J. Wylie wykonał ją w obrębie aorty brzusznej. Pierwszą udaną rekonstrukcję tętnicy szyjnej przeprowadzili Carrea, Molins i Murphy w Argentynie, jeszcze w tym samym roku[2].
Endarterektomia tętnicy szyjnej jest zalecana w celu zmniejszenia ryzyka udaru, gdy tętnica szyjna jest poważnie zwężona[3].
Endarterektomia wieńcowa polega na usunięciu złogów miażdżycowych ze ściany zablokowanych naczyń (wieńcowych) zaopatrujących mięsień sercowy. Koncepcja ta została po raz pierwszy wprowadzona przez Baileya w latach pięćdziesiątych XX w. przed pojawieniem się operacji pomostowania tętnic wieńcowych[4][5]. Jest ona stosowana do dziś jako uzupełnienie pomostowania tętnic wieńcowych w trudnych przypadkach uogólnionych zawapnień naczyń wieńcowych, kiedy przez usunięcie nagromadzonych blaszek miażdżycowych umożliwia się wykonanie bezpiecznych zespoleń[6].
Przypisy
edytuj- ↑ J C Dos Santos: Leriche memorial lecture. From embolectomy to endarterectomy or the fall of a myth. Stroke. 1996;27:1427–1434.. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov. [dostęp 2023-10-21].
- ↑ Jesse E. Thompson: The Evolution of Surgery for the Treatment and Prevention of Stroke. Stroke. 1996;27:1427–1434.. www.ahajournals.org. [dostęp 2023-10-21].
- ↑ Meghan Robinson, Samuel Schwartz, Laura Boitano: Carotis-Endarteriektomie (Cadaver). Stroke. 1996;27:1427–1434.. jomi.com. [dostęp 2023-10-21].
- ↑ Charles P. Bailey, Angelo May, William M. Lemmon: SURVIVAL AFTER CORONARY ENDARTERECTOMY IN MAN. JAMA. 1957;164(6):641-646.. jamanetwork.com. [dostęp 2023-10-21].
- ↑ Ugo Filippo Tesler - A History Of Cardiac Surgery. Cambridge Scholars Publishing, 2020, s. 230-231, https://books.google.de/books?id=IsfHDwAAQBAJ&pg=PA230-231&lpg=PA80&dq=dilatator+dubost&source=bl&ots=UhXQTeDvR-&sig=ACfU3U3_k4xx70HpR5xsRXM88aobEB_dNA&hl=de&sa=X&ved=2ahUKEwi4rpu9gM2BAxXNg_0HHe8WA-E4ChDoAXoECAMQAw#v=onepage&q=dilatator%20dubost&f=false ISBN 978-1-5275-4248-8
- ↑ Priyadharshanan Ariyaratnama, Kalyana Javangulab, Sotiris Papaspyrosb, Evie McCrum-Gardnerc and Ramanpillai Unnikrishanan Nair: Long-term survival from 801 adjunctive coronary endarterectomies in diffuse coronary artery disease. Eur J Cardio-Thoracic Surg 42 (2012) e140–e145;doi:10.1093/ejcts/ezs510. watermark.silverchair.com. [dostęp 2023-10-21].