Facimiech (skały)
Facimiech (783 m n.p.m.) – grupa skalnych ścian w masywie Łysiny w Pieninach Właściwych[1]. Jest to dzikie urwisko skalne w górnej części południowo-zachodniego stoku Łysiny opadającego wprost do Dunajca[1]. Wraz z Łysiną i Klejową Górą tworzy grupę Łysiny[2]. Do Dunajca opada bardzo stromymi i niemal nagimi ścianami o łącznej wysokości ok. 330 m. Zbudowane są z odpornych na erozję skał wapiennych. Wcinający się w nie Dunajec tworzy tutaj Przełom Pieniński[1]. Facimiech wraz ze szczytem Klejowej Góry tworzą wysunięty cypel, który Dunajec opływa z trzech stron tworząc kilka przełomów. Ściany Facimiecha są jedną z głównych atrakcji widokowych podczas spływu tratwami. Flisacy na ścianach Facimiecha pokazują turystom zarys sylwetki orła i zakonnicy. Związane z nimi są legendy[1]. U podnóża Facimiecha znajduje się Ostra Skała i Grabczychy (Wyżnia i Niżnia)[1].
Facimiech znajduje się w Pienińskim Parku Narodowym. Porastają go nawapienne murawy wysokogórskie (Seslerion tatrae)i wyleżyska śnieżne (Arabidion coeruleae)[3]. Jest jednym z nielicznych w Polsce miejsc, gdzie występują rzadkie owady: Exoprosopa cleomene i Raphidia ulrike (oba znajdują się w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt)[2]. W ścianach Facimiecha, dzięki ich niedostępności, uchowała się największa w Pieninach kolonia bardzo rzadkiego gatunku jałowca sawiny, unikatowe zbiorowiska mchów i stanowisko pluskwicy europejskiej. Stwierdzono też występowanie takich rzadkich w Polsce gatunków roślin, jak: kokorycz żółtawa, wiechlina styryjska, przetacznik pokrzywolistny, pajęcznica gałęzista, szczwoligorz tatarski[4].
Nazwa skał pochodzi od znajdującej się w pobliżu, na wysokości 480–540 m n.p.m. polany. Czasami nazwą Facimiech określany jest cały półwysep lub masyw Łysiny[1]. W stromych ścianach Facimiecha znajduje się kilka płytkich jaskiń i grot, m.in. Jaskinia w Facimiechu[5]. Tuż nad wodami Dunajca jest spora nyża, w której dawniej kryli się przed burzą i deszczem flisacy[1]. Wyżej, w trudno dostępnym miejscu, znajduje się płytkie Schronisko Zakonnicy (Grota Zakonnicy)[5].
Facimiech znajduje się w granicach wsi Sromowce Niżne w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Czorsztyn[6]. Nie prowadzi przez niego żaden szlak turystyczny. Jest dobrze widoczny od strony Sromowiec Niżnych (wznosi się na prawo od Trzech Koron)[1].
-
Trzy Korony, Łysina i Facimiech -
Łysina i Facimiech -
Ostra Skała, Facimiech, Grabczycha Wyżnia
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h Józef Nyka, Pieniny, wyd. IX, Latchorzew: Wyd. Trawers, 2006, s. 199, 260, ISBN 83-915859-4-8.
- ↑ a b Kazimierz Zarzycki, Roman Marcinek, Sławomir Wróbel, Pieniński Park Narodowy, Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2003, s. 32–37, ISBN 83-7073-288-7.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 lipca 2014 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla Pienińskiego Parku Narodowego [online] [dostęp 2024-10-28].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirek, Czerwona księga Karpat Polskich, Warszawa: Instytut Botaniki PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-71-6.
- ↑ a b Artur Amirowicz, Jaskinie Pienińskiego Parku Narodowego, „Pieniny – przyroda i człowiek”, 3, 1995.
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna [online] [dostęp 2024-10-28].
Linki zewnętrzne
edytuj- Archiwalne widoki góry w bibliotece Polona