FlavrSavr
FlavrSavr – pomidor, który był pierwszą komercyjną, zmodyfikowaną genetycznie rośliną uprawną i jadalną dopuszczoną do spożycia przez ludzi. Wyprodukowany został przez firmę biotechnologiczną Calgen Inc. z Davis w Kalifornii i przedstawiony do oceny amerykańskiej Agencji Żywności i Leków w 1992 roku. Wprowadzony do sprzedaży w 1994, pozostał na rynku zaledwie przez kilka lat, zanim wstrzymano jego produkcję. Mimo że był to historyczny przełom w dziedzinie żywności modyfikowanej genetycznie, rosnące koszty uczyniły produkcję nieopłacalną, a sam Calgen został w końcu wykupiony przez firmę Monsanto.
Charakterystyka edytuj
Pomidory FlavrSavr były bardziej odporne na gnicie, poprzez wprowadzenie do nich antysensowego genu, którego produkt zakłócał i powstrzymywał wytwarzanie poligalakturonazy[1]. Enzym ten jest normalnie odpowiedzialny za rozkład ściany komórkowej (a zatem mięknięcie tkanki) podczas dojrzewania, starzenia i w końcu psucia się owocu.
Niemodyfikowane pomidory są zwykle zbierane, zanim dojrzeją, po czym (zwykle podczas transportu) są sztucznie „dojrzewane” za pomocą etenu, który jest jednym z hormonów roślinnych. Zrywanie niedojrzałych owoców ułatwia ich transport, przechowywanie, a także wydłuża czas świeżości w sprzedaży. Pomidory FlavrSavr mogły być zbierane dojrzałe, bez skracania ich czasu przydatności do spożycia, co było zaletą, gdyż dojrzałe owoce miały bogatszy smak i jako takie mogły być sprzedawane po wyższych cenach.
Agencja Żywności i Leków zaopiniowała, że nie jest konieczne specjalne oznaczanie tych pomidorów jako GMO, ponieważ ich zasadnicze właściwości pozostały niezmienione. Nie został także wprowadzony żaden gen obcego pochodzenia, a jedynie sztucznie uzyskany gen wyciszający. Szczególnie nie było żadnych dowodów na szkodliwość takich pomidorów ani na zmianę ich wartości odżywczej.
Komercjalizacja edytuj
Świeże pomidory edytuj
Brak rynkowego powodzenia pomidorów FlavrSavr jest w głównej mierze przypisywane niedoświadczeniu Calgenu w prowadzeniu przedsięwzięć ekonomicznych związanych z uprawą i spedycją pomidorów[2]. Odmiana pomidorów, którą Calgen wybrał do modyfikacji, była powszechnie uznawana przez rolników za gorszą w porównaniu do innych. Dodatkowo zastosowano niewłaściwą strategię uprawy. W wyniku tego pola Calgenu produkowały jedynie 25-50% pomidorów w porównaniu z polami innych hodowców. Jedynie połowa owoców była wystarczająco duża i dojrzała, by być sprzedawana jako McGregors – docelowy produkt o wyższej cenie. Co więcej, duża część plonów była uszkadzana podczas zbiorów, transportu oraz pakowania, ponieważ dojrzałe pomidory są o wiele bardziej delikatne i podatne na uszkodzenia niż tradycyjne, lekko niedojrzałe. Do zbioru oraz transportu, zakupiono bardzo drogie wyposażenie używane przy uprawach brzoskiwiń. Te koszty, razem z konkurowaniem o rynek z właśnie wprowadzoną tradycyjną odmianą pomidorów LSL (ang. long shelf life), spowodowały, że FlavrSavr były nieopłacalne, a sam Calgen został w rezultacie wykupiony przez konkurencję, firmę Monsanto, która była szczególnie zainteresowana udziałami Calgenu w nowych odmianach bawełny oraz produkcji olejów roślinnych.
Przecier pomidorowy edytuj
Odmiana FlavrSavr® była używana przez firmę Zeneca do produkcji przecierów pomidorowych, sprzedawanych w Europie w lecie 1996. Spodziewano się, że wysoka zawartość pulpy pomidorowej w produktach, na uzyskanie której podczas produkcji pozwalała specyfika FlavrSavr (co dawało dobre, gęste przeciery i keczupy), będzie preferowana przez konsumentów. Produkty oznaczano jedynie jako genetycznie zmienione oraz sprzedawano po niższej cenie niż konkurencja. Ta strategia marketingowa była zasadniczo eksperymentem, ale dowiodła, że w tym czasie Europejczycy zasadniczo akceptowali żywność pochodzenia GMO. Podejście to drastycznie się zmieniło po wybuchu epidemii gąbczastej encefalopatii bydła, która osłabiła zaufanie klientów do odgórnych regulacji rządowych. W tym czasie rozpoczęła się także burzliwa dyskusja pomiędzy zwolennikami i przeciwnikami żywności GMO, dotycząca importu jej do Europy.
Przypisy edytuj
- ↑ Sanders RA, Hiatt W. Tomato transgene structure and silencing. „Nature biotechnology”. 3 (23), s. 287–9, marzec 2005. DOI: 10.1038/nbt0305-287b. PMID: 15765076.
- ↑ Daniel Charles: Lords of The Harvest. Perseus Books Group, 2002 ISBN 0-7382-0773-X
Linki zewnętrzne edytuj
- Historia genetycznie modyfikowanych pomidorów. geo-pie.cornell.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-13)]. (ang.)