Frăția
Frăția (po rum. bractwo) – tajne stowarzyszenie założone jesienią 1843 w Bukareszcie przez Nicolae Bălcescu, Iona Ghicę i Christiana Tella. Odegrało ważną rolę w przygotowaniach do Wiosny Ludów w Mołdawii i Wołoszczyźnie.
 flaga rewolucji na Wołoszczyźnie w 1848 z mottem Frăția | |
| Państwo | |
|---|---|
| Lider | |
| Data założenia | |
| Data rozwiązania | |
Hasło „Sprawiedliwość i Braterstwo” („Dreptate, Frăție”) przejęto od uczestników powstania na Wołoszczyźnie w 1821. Pod pozorami zalegalizowanego w lutym 1845 towarzystwa literackiego zrzeszało patriotyczną młodzież z Wołoszczyzny, Mołdawii i Siedmiogrodu. Za kontakty z Mołdawianami podczas okresu swojego zamieszkania w Jassach odpowiadał Ghica. Organizacja miała też kontakt z tamtejszym Towarzystwem Patriotycznym[1]. Gospodarzem spotkania założycielskiego i pierwszym opiekunem archiwum Frăția był generał Nicolae Mavros, teść Ghici i zaufany Rosji jako inspektor generalny kwarantanny na Dunaju. Archiwum spłonęło w 1856, kiedy dom w dzielnicy Jigniță został zajęty na szpital przez wojsko austriackie[2]. Wśród członków towarzystwa byli m.in. Vasile Alecsandri, Dimitrie Bolintineanu, Cezar Bolliac, Alexandru G. Golescu, Mihail Kogălniceanu, August Treboniu Laurian i Constantin Negruzzi[3]. Celami działalności stowarzyszenia były: demokratyzacja życia społecznego, likwidacja przywilejów klasowych, uwłaszczenia chłopów za odszkodowaniem oraz niepodległość i zjednoczenie Rumunii[4].
Od 1845 Frăţia posiadała oddział w Paryżu – Stowarzyszenie Rumuńskich Studentów (rum. Societatea studenților români), którego sekretarzem był Constantin Alexandru Rosetti. Jego członkowie nawiązali kontakt ze spiskowcami przygotowującymi rewolucję lutową, którzy obiecali im wsparcie w przypadku podobnych wystąpień na Wołoszczyźnie[5]. Od marca 1848 członkowie Frăția organizowali spotkania, na których domagali się zmian politycznych w tym kraju. 8 marca na spotkaniu w Paryżu podjęli decyzję o wybuchu powstania w czerwcu i jego jednoczesnym na rozpoczęciu w Mołdawii i Wołoszczyźnie. Działacze Frăția Bălcescu, Ghica i Golescu stanęli na czele władz wykonawczych powstania[6].
Organizacja Frăția była oparta na włoskich karbonariuszach. Członkowie towarzystwa byli zorganizowani w dziesięcioosobowe grupy. Każdy członek znał jedynie swojego bezpośredniego zwierzchnika, który wcześniej wtajemniczył go w działanie Frăție[3].
Przypisy edytuj
- ↑ Frăția
- ↑ Nicolae Mavros. The Lifestyle of a Wallachian Boyar of Greek origin
- ↑ a b Politeía - Dreptate și frăție! Durerile facerii
- ↑ REVOLUŢIA DE LA 1848-1849: Întrunire a revoluţionarilor români la Paris (8 martie)
- ↑ Revoluția de la 1848 în Țara Românească- ”Dreptate și frăție”
- ↑ REVOLUŢIA DE LA 1848, 170 DE ANI: Nicolae Bălcescu, rol fruntaş în declanşarea revoluţiei muntene