Nicolae Bălcescu (ur. 29 czerwca 1819 w Bukareszcie, zm. 29 listopada 1852 w Palermo) – wołoski i rumuński historyk, pisarz oraz rewolucjonista o poglądach socjalistycznych i utopijnych. Uczestniczył w Wiośnie Ludów w 1848 roku. Był przedstawicielem romantyzmu w literaturze rumuńskiej.

Nicolae Bălcescu
Ilustracja
Portret pędzla Gheorghe Tăttărescu z 1851 roku[1]
Data i miejsce urodzenia

29 czerwca 1819
Bukareszt

Data i miejsce śmierci

29 listopada 1852
Palermo

Narodowość

rumuńska

Dziedzina sztuki

proza

Epoka

romantyzm

Ważne dzieła

Zagadnienia gospodarcze w Księstwach Naddunajskich (1855)

Życiorys

edytuj

Pochodził ze zubożałej bojarskiej rodziny.[2] Nauki pobierał w szkole św. Sawy w Bukareszcie. W 1838 roku wstąpił do armii narodowej. W 1840 roku brał udział w spisku przeciw księciu, za co został aresztowany i skazany na więzienie. Po dwóch latach został wypuszczony, jednakże pobyt w więzieniu zniszczył mu zdrowie. W 1843 r. założył z Ionem Ghicą i Christianem Tellem tajną organizację Braterstwo (rum. Frăția). Brał udział w rewolucji na Wołoszczyźnie w 1848 roku i w powstaniu węgierskim w 1849 roku. Po klęsce rewolucjonistów emigrował do Francji. W Paryżu współpracował m.in. z Adamem Mickiewiczem, Jules'em Micheletem i Edgarem Queintem.

W 1850 roku opublikował artykuł Zagadnienia gospodarcze w Księstwach Naddunajskich, w którym zawarł głęboką analizę ekonomicznych, społecznych i politycznych relacji, które doprowadziły do wybuchu rewolucji na Wołoszczyźnie i w Mołdawii w 1848 roku. Artykuł wzbudził wiele kontrowersji. Publicysta Elias Regnault przepisywał całe fragmenty tego artykułu do swojego dzieła Histoire politique et sociale des Principautés Danubiennes (1855), z którego zaś korzystał Karol Marks przy pisaniu Kapitału.

W 1852 roku Bălcescu próbował powrócić do kraju. Na przejściu granicznym w Gałaczu nie pozwolono mu jednak przekroczyć mołdawskiej granicy. Po tym wydarzeniu zamieszkał w Palermo, gdzie po dwóch tygodniach zmarł[3].

 
Pomnik Nicolae Bălcesca w Palermo

Przypisy

edytuj
  1. Maeștrii Picturii Românești în Muzeul de Artă al Republicii Populare Române, Editura de Stat pentru Literatură și Artă, București, 1953.
  2. Balescu, Nicolae [online], ohio.edu [dostęp 2024-01-30].
  3. Marie Kavková: BĂLCESCU, Nicolae, w: Slovník spisovatelů. Rumunsko (Praha: Odeon, 1984).