Wikipedia

Franciszek Strugała

Franciszek Strugała (ur. 23 kwietnia 1904 w Jaworznie, zm. 2 kwietnia 1942 w Dachau) – polski kapłan, męczennik Dachau.

Sługa Boży
Franciszek Strugała
Ilustracja
Ks. Franciszek Strugała
Data i miejsce urodzenia

23 kwietnia 1904
Jaworzno

Data i miejsce śmierci

2 kwietnia 1942
Dachau

Czczony przez

Kościół rzymskokatolicki

Tablica na ścianie kościoła w Kraszewicach upamiętniająca ks. Franciszka Strugałe
Pomnik ofiar I i II wojny światowej w Kuźnicy Grabowskiej z tablicą upamiętniającą ks.Franciszka Strugałe
Nagrobek symboliczny ks. Franciszka Strugały na cmentarzu w Kraszewicach

Życiorys edytuj

Franciszek Strugała urodził się 23 marca 1904 r. w miejscowości Jaworzno w powiecie oleskim[1]. Rodzice prowadzili własne gospodarstwo rolne w Jaworznie. Po ukończeniu szkoły powszechnej w rodzinnej wiosce rozpoczął naukę w gimnazjum w Częstochowie, z którego w późniejszych klasach przeniósł się do Liceum im. Piusa X we Włocławku. Egzamin dojrzałości zdał 2 czerwca 1925 r. W tym też roku wstąpił do Seminarium Duchownego we Włocławku. Po pierwszym roku studiów zwrócił się do biskupa częstochowskiego z prośbą o przyjęcie do Seminarium Duchownego Diecezji Częstochowskiej w Krakowie. Biskup Stanisław Zdzitowiecki wyraził zgodę. Studia w Krakowie rozpoczął l października 1926 r., uczęszczając na II rok Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Święcenia kapłańskie przyjął 9 czerwca 1929 r.[2][3]

Kapłaństwo edytuj

W 1930 założył oddział Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej w Bęczkowicach, który po kilku latach już jednak nie działał[4].

W latach 1930–1931 był nauczycielem religii szkoły elementarnej w Częstochowie[5]. Rezydował wówczas przy parafii św. Zygmunta w Częstochowie[6]. Następnie w latach 1931–1932 był wikariuszem parafii pw. Św. Piotra i Pawła w Zawierciu[7], a także nauczycielem religii w prywatnej szkole handlowej Karczewskiej w Zawierciu[8]. Od 1933 pełnił funkcje wikariusza w parafii św. Michała Archanioła[9], a także nauczyciela religii w prywatnym gimnazjum w Wieluniu[10]. W 1934 r. reaktywował w tym mieście Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Męskiej. Za jego pobytu pracowało tam kilka kółek wychowawczych[11]. W tymże roku (1934) obejmuje wikariat w parafii pw. św. Józefa w Strzemieszycach i posługuje tam do połowy 1935 roku[12].

Od 31 lipca 1935 r. pełnił funkcję Sekretarza Generalnego Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży w Częstochowie[13][14]. Był również asystentem Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Żeńskiej[15].

W 1937 roku objął probostwo parafii pw. św. AP. Piotra i Pawła w Kraszewicach[16]. Ks. Strugała podjął prace remontowe na plebanii podnosząc ją o piętro. Nie zdołał jednak dokończyć prac przed wybuchem wojny[17]. Ksiądz Franciszek Strugała posiadał wojskowy stopień kpt. rez.; mianowany został kapelanem rez. 28 kwietnia 1939 r. (ze starszeństwem od 1 stycznia 1939 r.)[18][19].

Po wybuchu wojny pod okupacją niemiecką z terenów włączonych do Warthegau (Kreis Velun) wszyscy kapłani zostali wywiezieni do obozu koncentracyjnego w Dachau. Większość z nich zamordowano. Na terenie powiatu wieluńskiego pozostała tylko jedna parafia w Rudzie k. Wielunia. Proboszcz parafii Kraszewice ks. Franciszek Strugała został aresztowany przez Niemców 6 października 1941 r. Kościół parafialny zdewastowano[20][21]. Księdza Strugałę osadzono w obozie przejściowym w Konstantynowie. Od 30 października 1941 r. został wywieziony do obozu koncentracyjnego w Dachau (nr obozowy 28313)[22][23]. Podczas obozowego życia i nieludzkich cierpień w obozach niemieckich w Konstantynowie, a zwłaszcza w Dachau, pozostał wierny kapłaństwu Chrystusowemu. Wyróżniał się godnym do naśladowania stylem życia[24].

Męczeństwo edytuj

Zmarł z wycieńczenia 2 kwietnia 1942 r. w Dachau[25][26][27].

13 czerwca 1999 r. ks. Franciszek Strugała został uznany jako Sługa Boży[28]. Wtedy to również w stosunku do innych męczenników Dachau zostały rozpoczęte procesy beatyfikacyjne[29].

Upamiętnienie edytuj

  • Na ścianie kościoła w Kraszewicach mieszkańcy ufundowali tablicę pamiątkową poświęconą ks. Franciszkowi Strugale. Widnieje na niej napis:
„Ty kapłanem na wieki. Ks. Franciszek Strugała proboszcz parafii Kraszewice. Zginął w Dachau dnia 2.4.1943 r.[a] Wdzięczni parafianie”[30]
  • Ks. Franciszek Strugała został upamiętniony na pomniku ofiar I i II wojny światowej w Kuźnicy Grabowskiej
  • Upamiętnienie zawarto również na tablicy pamiątkowej na cmentarzu w Kraszewicach
  • Jedna z ulic Kraszewic od 2011 nosi jego imię[31]
  • W Jaworznie na ścianie kościoła uczono księży pomordowanych przez hitlerowców m.in. ks. Fr. Strugałę[32]
  • 2022 został ustanowiony w gminie Kraszewice rokiem ks. Franciszka Strugały[33]

Uwagi edytuj

  1. ↑ Na tablicy podano błędnie rok śmierci.

Przypisy edytuj

  1. ↑ W. Jacewicz, J. Woś, Martyrologium polskiego duchowieństwa rzymskokatolickiego pod okupacją hitlerowską w latach 1939–1945, t. 2, s. 161.
  2. ↑ J. Związek, Błogosławieni i słudzy Boży z Archidiecezji Częstochowskiej, „Regina Poloniae”, Częstochowa 1999.
  3. ↑ Archidiecezja Częstochowska, Spis księży diecezjalnych - uwzględniający roczniki święceń [online], archiczest.pl [dostęp 2023-08-27].
  4. ↑ Jednodniówka wydana z okazji Zjazdu Katolickiego w 10-lecie istnienia Diecezji Częstochowskiej, s. 35.
  5. ↑ „Schematismus universi venerabilis cleri saecularis et regularis dioecesis częstochoviensis pro anno domini 1931.” Częstochoviae typis f. D. Wilkoszewski 1931, s. 19.
  6. ↑ „Schematismus universi venerabilis cleri saecularis et regularis dioecesis częstochoviensis pro anno domini 1931.” Częstochoviae typis f. D. Wilkoszewski 1931, s. 26.
  7. ↑ „Schematismus universi venerabilis cleri saecularis et regularis dioecesis częstochoviensis pro anno domini 1932.” Częstochoviae typis f. D. Wilkoszewski 1932, s. 97.
  8. ↑ „Schematismus universi venerabilis cleri saecularis et regularis dioecesis częstochoviensis pro anno domini 1932.” Częstochoviae typis f. D. Wilkoszewski 1932, s. 21.
  9. ↑ „Schematismus universi venerabilis cleri saecularis et regularis dioecesis częstochoviensis pro anno domini 1934.” Częstochoviae typis f. D. Wilkoszewski 1934, s. 87.
  10. ↑ „Schematismus universi venerabilis cleri saecularis et regularis dioecesis częstochoviensis pro anno domini 1934.” Częstochoviae typis f. D. Wilkoszewski 1934, s. 24.
  11. ↑ Jednodniówka… s. 61–62.
  12. ↑ „Schematismus universi venerabilis cleri saecularis et regularis dioecesis częstochoviensis pro anno domini 1935.” Częstochoviae typis f. D. Wilkoszewski 1935, s. 55.
  13. ↑ „Schematismus universi venerabilis cleri saecularis et regularis dioecesis częstochoviensis pro anno domini 1936.” Częstochoviae typis f. D. Wilkoszewski1936 s. 139.
  14. ↑ J. Związek, Katolickie stowarzyszenia społeczne w diecezji częstochowskiej (1925–1939), Częstochowskie Towarzystwo Naukowe, 1994 s. 103.
  15. ↑ Jednodniówka… s.30, 71.
  16. ↑ „Katalog kościołów i duchowieństwa diecezji częstochowskiej na rok 1939.” Częstochowa 1939, nakładem kurii diecezjalnej, druk f. D. Wilkoszewskiego. S. 109.
  17. ↑ Za ks. St. Sapota (wypis z archiwum parafialnego z dnia 26.11.1952).
  18. ↑ Kapelani wrześniowi: służba duszpasterska w Wojsku Polskim w 1939 r.: dokumenty, relacje, opracowania: praca zbiorowa / pod redakcją Wiesława Jana Wysockiego, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa 2001, s. 229, 630.
  19. ↑ Wykaz kapelanów, służących czynnie lub w rezerwie w WP w okresie pokojowym w latach 1923–1939 (P-T).
  20. ↑ Na królewskich ziemiach - Kraszewice - kościół pw. świętych Apostołów Piotra i Pawła [online], Opiekun Kalisz [dostęp 2023-09-11] (pol.).
  21. ↑ Za ks. St. Sapota (wypis z archiwum parafialnego z dnia 26.11.1952) „Z chwilą aresztowania proboszcza kościół został zamknięty i zapieczętowany. W tym czasie został doszczętnie ogołocony, sprofanowany poprzez rozsypanie Postaci Eucharystycznych od stopni ołtarza do zachrystii”.
  22. ↑ W. Jacewicz, J. Woś, Martyrologium…, t. 2, s. 161.
  23. ↑ Lista księży – więźniów obozu koncentracyjnego w Dachau - część II [online], www.swietyjozef.kalisz.pl [dostęp 2023-08-27].
  24. ↑ Ks. Jacek Kapuściński, Zycie duchowe i sprawy dyscyplinarne duchowieństwa diecezji częstochowskiej w latach 1925–1939, s.251–252
  25. ↑ Malak, Henry M. „Klechy” w obozach śmierci: wspomnienia byłego więźnia obozów w Stutthof, Sachsenhausen, Dachau, SchwäbischGmünd, I. Rabsztyn, 1948, s. 154
  26. ↑ A. Kozłowiecki, Ucisk i strapienie: pamiętnik więźnia 1939–1945, t. 2, s. 318.
  27. ↑ Wspominamy zmarłych kapłanów [online], niedziela.pl [dostęp 2023-08-27] (pol.).
  28. ↑ Pierwszy Biskup Częstochowski (5), „niedziela.pl” [dostęp 2023-07-06] (pol.).
  29. ↑ Martyrologium [online], niedziela.pl [dostęp 2023-06-26] (pol.).
  30. ↑ Tablica poświęcona ks. Franciszkowi Strugale [online], dziejeostrzeszowa.pl [dostęp 2023-08-27].
  31. ↑ Historia [online], kraszewice.pl [dostęp 2023-09-13] (pol.).
  32. ↑ Jerzy Krzywaźnia, Szkice historyczne – Jerzy Krzywaźnia: Sługa Boży ks. kpt. rez. Franciszek Strugała (1904 – 1942 r.) – Proboszcz kraszewicki, Męczennik Dachau [online], Szkice historyczne – Jerzy Krzywaźnia, 19 marca 2013 [dostęp 2023-07-05].
  33. ↑ Kraszewice: rok 2022 rokiem ks. Franciszka Strugały [online], eska.pl [dostęp 2023-07-05].

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

  • Jan Związek, „Słudzy Boży w Archidiecezji Częstochowskiej”, [w:] Częstochowskie Studia Teologiczne XXI-XXII 1993/1994, Częstochowa 1994, s. 293-326 (pol.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Franciszek_Strugała&oldid=73447537”