Franciszek Traeger

samorządowiec, prezydent Łodzi

Franciszek Traeger (ur. 12 lipca 1812 w Kowalu[1], zm. 25 sierpnia 1880 w Boguminie[2][3]) – prezydent Łodzi w latach 1844–1862.

Franciszek Traeger
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

12 lipca 1812
Kowal

Data i miejsce śmierci

25 sierpnia 1880
Bogumin

Prezydent Łodzi
Okres

od 23 sierpnia 1844
do 6 grudnia 1862

Poprzednik

Karol Tangermann

Następca

Andrzej Rosicki

Odznaczenia
Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława III klasy (Imperium Rosyjskie)

W grudniu 1935 otrzymał nominację na ławnika czynnego osady Łódka[a] i objął tę posadę 21 stycznia 1836 roku[4]. 1 stycznia 1840 objął funkcję inspektora policji przy magistracie łódzkim, a 22 marca 1841 roku został przesunięty na stanowisko radnego[5]. 23 sierpnia 1844 roku przejął po Karolu Tangermannie urząd prezydenta miasta Łodzi[5].

W roku 1846 próbował, wraz z zamożniejszymi mieszkańcami miasta, zmienić nazwę Łodzi na Mikołajew[b], na cześć Mikołaja I, co spotkało się z odmową cara[6]. W 1861 przyczynił się do pacyfikacji buntu tkaczy łódzkich, wzywając wojska carskie[7]. Wniosek o uwolnienie ze służby złożył w sierpniu 1862 roku (był to już drugi wniosek, pierwszego nie przyjęto)[8]. Z końcem miesiąca Gubernator Warszawski poparł tę prośbę[8], a Komisja Rządowa, mimo, że zamożni łódzcy fabrykanci próbowali utrzymać Franciszka Traegera na stanowisku, 6 grudnia 1862 roku przyjęła dymisję prezydenta[9]. 18 grudnia 1862 były prezydent opuścił Łódź i udał się do majątku Szydłów[10].

Dbał o porządek w mieście, zabronił m.in. stawiania budek i straganów przy ulicy Piotrkowskiej. Traeger walczył o połączenie z koleją warszawsko-wiedeńską (sprawa sfinalizowana kilka lat po jego odejściu). Wspierał Karola Scheiblera stawiającego w Łodzi pierwsze kroki w przemyśle bawełnianym. Podczas jego urzędowania powstał przy ulicy Ogrodowej Stary Cmentarz.

Rodzina edytuj

Pochodził z ewangelickiej rodziny niemieckiego pochodzenia – był synem Jana Krzysztofa Traeger i Albertyny z domu Appel. Miał dwie starsze siostry – Dorotę Karolinę i Annę Zofię, oraz cztery młodsze – Henrykę Ludwikę, Mariannę, Kristiannę Antoninę i Henrykę Gertrudę[11].

28 lutego 1832 pojął za żonę Emilię Ernestynę Czarnecką (ur. w 1812[12], zm. 29 czerwca 1895[13]), – mieli dwoje dzieci, obie córki zmarły w wieku kilku miesięcy[12].

Odznaczenia edytuj

Uwagi edytuj

  1. urzędnik wyręczający burmistrza Łodzi w codziennych obowiązkach, na stałe przebywający w tej osadzie
  2. na wzór Aleksandrowa i Konstantynowa

Przypisy edytuj

  1. Głowacki 2020 ↓, s. 13.
  2. Głowacki 2020 ↓, s. 96.
  3. „Kurjer Poranny”, 243, 1880, s. 3.
  4. Głowacki 2020 ↓, s. 17–20.
  5. a b Głowacki 2020 ↓, s. 20.
  6. Głowacki 2020 ↓, s. 72.
  7. E. Ajnenkiel, Pierwszy bunt robotników łódzkich w roku 1861, t. II, s. 367–388.
  8. a b Głowacki 2020 ↓, s. 77.
  9. Głowacki 2020 ↓, s. 77–78.
  10. Głowacki 2020 ↓, s. 78.
  11. Głowacki 2020 ↓, s. 13–14.
  12. a b Głowacki 2020 ↓, s. 17.
  13. Głowacki 2020 ↓, s. 97.
  14. a b Głowacki 2020 ↓, s. 54.

Bibliografia edytuj