Friedrich Mathias Schlösser
Friedrich Mathias Schlösser (ur. 18 lutego 1781 w Akwizgranie, zm. 13 października 1848 w Ozorkowie) – ozorkowski fabrykant[1].
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
| Narodowość |
niemiecka |
| Małżeństwo |
Henrietta Wilhelmina z domu Werner |
Życiorys edytuj
Pochodził z rodziny tkaczy sukienniczych. Był synem Mathiasa Bernharda Schlössera i Anny Henrietty Muhlen. W rodzinnych stronach prawdopodobnie uzyskał średnie wykształcenie i odbył praktykę przędzalniczą. Następnie prowadził własny warsztat sukienniczy. W czerwcu 1821 r. dzięki akcji Ignacego Starzyńskiego przybył z bratem Heinrichem do Ozorkowa. 30 listopada 1821 r. Starzyński zobowiązał się zbudować dla braci budynek przędzalni na działce obok tartaku przy stawie Piła w Ozorkowie. Inwestycję finansowali bracia Schlösserowie, którzy zapłacili z góry 12 tys. zł czynszu za 6 lat. Fabryka rozpoczęła produkcję wełny we wrześniu 1823 r. Przędza z fabryki Schlösserów miała szeroki zbyt. Część fabrykanci przerabiali na sukno systemem nakładu tkackiego. Fabryka była sukcesywnie powiększana, a w 1928 r. Schlösserowie odkupili dzierżawiony budynek za kwotę 33 tys. zł. W tym samym roku bracia rozwiązali spółkę, w wyniku wyjazdu Heinricha do Niemiec. Majątek firmy przejętej przez Friedricha wynosił wówczas 144 tys. zł. W zamian zobowiązany był wypłacać Heinrichowi rokrocznie 3,6 tys. zł. W 1830 r. Schlösser nabył drugi młyn wodny i zbudował budynek dla maszyn do wyrabiania cienkich gatunków przędzy. Jego zakłady miały wówczas 15 791 wrzecion a zatrudnionych było około 70 robotników[1].
W 1830 r. Schlösser został członkiem Zgromadzenia Kupców w Łęczycy. Pomimo kryzysu w 1831 r., wynikłego z powstania listopadowego, Schlösserowi udało się przestawić zakłady na produkcję przędzy bawełnianej i odsprzedać stary park maszynowy, jednocześnie sprowadzając nowe maszyny w celu otworzenia przędzalni bawełny, która pod kątem skali produkcji, do śmierci Schlössera była drugą w Królestwie Polskim przędzalnią bawełny, plasując się za przędzalnią Ludwika Geyera w Łodzi. W latach 1836–1848 liczba wrzecion wzrosła z 8 tys. do 14 tys., a zatrudnienie z 80 do 150 robotników. Fabryka Schlössera osiągnęła roczną wartość produkcji wynoszącą 111 tys. rubli. W 1837 r. Schlösser był jednym z pionierów w Królestwie Polskim w zakresie wprowadzania innowacji w postaci zastępowania napędu wodnego, napędem parowym w swoich zakładach. W 1842 r. otworzył w Łodzi skład handlowy przędzy. Schlösser od 1838 r. uczestniczył wystawach przemysłowych, uzyskując liczne nagrody, m.in. w 1840 r. zdobył złoty medal II klasy. W 1845 r. utworzył kasę chorych dla robotników, a także był organizatorem dziecięcej szkółki niedzielnej. Udostępnił także park swojej rezydencji dla mieszkańców Ozorkowa. Ponadto współfinansował budowę lokalnego kościoła ewangelicko-augsburskiego[1].
Zmarł 13 października 1848 r. w Ozorkowie, w wyniku epidemii cholery. Został pochowany na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Ozorkowie[2].
Rodzina edytuj
Friedrich Schlösser był żonaty z Henriettą Wilhelminą Werner, siostrą farbiarza Christiana Wilhelma Wernera. Mieli razem 5 dzieci:
- Emilię Henriettę (ur. 1825), żonę Karola Jana Wilhelma Wernera,
- Henryka Wilhelma (ur. 1829),
- Fryderykę Wilhelminę (ur. 1831), żonę Henryka Schlagera, urzędnika w Zgorzelcu,
- Karola Ernesta (ur. 1832),
- Matyldę Paulinę (ur. 1836), żonę Leopolda Wernera[1].
Jedną z bratanic jego żony była Anna Scheibler (1835–1821), żona Karola Scheiblera (1820–1881)[3], jednego z największych łódzkich przemysłowców XIX wieku[4].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Fryderyk Mathias Schlösser [online], ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2021-05-20] (pol.).
- ↑ Friedrich Mathias Schlösser [online], osadnicy.info [dostęp 2021-09-04].
- ↑ Ewa Bladowska, Anna z Wernerów Scheiblerowa [online], Urząd Miasta Łodzi Biuro Informacji i Komunikacji Społecznej, 2016 [dostęp 2021-09-04].
- ↑ Karol Scheibler [online], osadnicy.info [dostęp 2021-09-04] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-05].