Gravamen

cecha orzeczenia sądu lub organu administracji, polegająca na naruszeniu interesu strony postępowania

Gravamen (łac. "uciążliwość", od gravare, obciążać) – cecha orzeczenia sądu lub organu administracji, polegająca na naruszeniu interesu strony postępowania. Wykazanie gravamen, tj. uprawdopodobnienie, że dane orzeczenie narusza prawa strony (tzw. pokrzywdzenie orzeczeniem[1]), bywa warunkiem dopuszczalności środków odwoławczych (np. apelacji w polskim postępowaniu karnym[2] i cywilnym).

Był środkiem odwoławczym m.in. od wyroków sądów grodzkich w I Rzeczypospolitej. Jego istota polegała na tym, że pozywano sędziego, jeśli odmawiał przyjęcia apelacji lub mocji. Jego wniesienie nie wstrzymywało jednak wykonania wyroku, podobnie jak obecnie ma to miejsce w przypadku kasacji. W 1538 roku wprowadzono zasadę, że jeśli sędzia utrudniał wniesienie odwołania, to wówczas podlegał karze 14 grzywien[3].

Przypisy edytuj

  1. Małgorzata Manowska, Apelacja w postępowaniu cywilnym, 2016.
  2. Dariusz Świecki (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Tom II, wyd. III, Wolters Kluwer Polska 2017.
  3. Michał Pawlikowski: Sądownictwo grodzkie w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej. Strzałków: 2012. ISBN 978-83-933262-1-1.